Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

116 Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında ... lerin karşılıklı verilmesinden sonra iddia ve savunmanın genişletilip değiştirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Gerekçede, duruşmaya katılan tarafın katılmayan tarafın yoklu- ğunda iddiasını genişletip değiştirmesinin silahların eşitliği ilkesi ile bağdaşmadığına vurgu yapılmaktadır. Sadece duruşmaya katıldığı için bir tarafın diğer tarafa nazaran daha avantajlı bir noktaya gelmesi adil yargılanma hakkına da aykırılık teşkil edebilir. Ön inceleme du- ruşmasına katılımı teşvik etmek de bu çözümü haklı göstermez. Yine gerekçede genişletilen veya değiştirilen iddia veya savunma- ya karşı diğer tarafın -genel olarak- savunma hakkı kapsamında dilek- çeler sunmasının yargılamayı çetrefilleştireceği, dilekçeler aşamasının sona ermesinden sonra hâlâ tarafların dilekçe verme gayretine girme- lerinin yargılamayı uzatabileceği, ayrıca bu aşamada hangi kriterlere göre dilekçe verileceğinin belirli olmaması gibi sebeplerle ilgili hük- mün ilga edildiği belirtilerek, ön inceleme duruşmasına gelerek, yar- gılamanın yol haritası niteliğindeki ön inceleme tutanağının hazırlan- masına katkı sağlayan tarafın kendisi bakımından en avantajlı sonucu elde edeceği belirtilmektedir. (TEKLİF m. 16) HMK MADDE 147: TARAFLARIN DURUŞMAYA DAVETİ Bu madde, tahkikat aşamasında tarafların duruşmaya çağrılması hakkındadır. Her ne kadar madde başlığı tarafların duruşmaya çağ- rılmasına ilişkinse de maddenin önerilen değişiklikten sonraki hali tahkikat aşamasına ilişkin önemli düzenlemeleri bünyesinde barındır- maktadır. Başka bir ifadeyle, madde, değişiklikle birlikte, sadece du- ruşmalara ilişkin bir hüküm olmaktan çıkarak tahkikatın hitamından sonra yargılamanın nasıl cereyan edeceğinin belirlendiği bir düzen hükmü halini alacaktır. Değişiklik önerisine göre, maddenin ilk fıkrası uyarınca, ön incele- me aşamasının tamamlanmasından sonra gönderilecek davetiye hem tahkikat hem de sözlü yargılama aşamasındaki duruşmaları kapsaya- cak şekilde düzenlenecektir. Değiştirilmesi önerilen hükümde taraf- ların sadece tahkikat için duruşmaya davet edileceği belirtilmektedir. Aslında yeni madde ile yapısal bir değişikliğe gidildiği görülmektedir.