Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

127 TBB Dergisi 2020 (149) Selçuk ÖZTEK / Sema TAŞPINAR AYVAZ / Serdar KALE rak tespit edilmesi yönünden kararı bozmuş ve ilk derece mahkemesi bozma kararına uyarak bozma ilâmı doğrultusunda bilirkişi inceleme- si yaptırmışsa, daha önce ıslah yoluna başvurmayan davacı, dava de- ğerini, bozma kararı üzerine mahkemece tahkikata devam edildiğine, bir başka deyişle tahkikat henüz sonuçlanmadığına göre artırabilir. Bu bozmaya uyma halinde ilk derece mahkemesinin bilirkişi incelemesi yaptırması söz konusu olup, bilirkişi incelemesi bozmanın kapsamı içindedir. Buna karşılık, örneğin mahkemenin görevsizliğine ilişkin kararın bozulmasından sonra davacının davasını tamamen ıslah etmesi ha- linde, ıslah dikkate alındığında mahkeme bu kez görevli olmayabilir. İlk kararın, görev yönünden bozulmuş olması taraflar açısından usuli kazanılmış bir hak ortaya çıkarmaz. 10 Bu nedenle de davacının ıslahı kabul edilmeli denirse, bu halde davalının temyizi üzerine mahkeme- nin görevli olduğu şeklinde bozma kararı verilmişse, davalının bozma ile elde ettiği hukuki sonuç ıslahla ortadan kaldırılmış olur. O halde her durumda usulî kazanılmış hak ile bozma kararı sonucunda ortaya çıkan hukuki durum örtüşmez. Bölge adliye mahkemesinin başvuruyu esastan reddetmesi ve bu- nun üzerine Yargıtay’ın kararı bozması halinde, dosya kararı veren ilk derece mahkemesine gelir (HMK m.373, f.1). Dosyanın ilk derece mah- kemesine tekrar döndüğü durumlardan birisi de HMK m.353, f.1, b. (a)’da belirtilen ve usule ilişkin olarak kesin şekilde verilen gönderme kararlarıdır. Bu halde ilk derece mahkemesinin bölge adliye mahke- mesinin kaldırıp gönderme kararı doğrultusunda işlem yapması zo- runludur. Dolayısıyla burada teknik anlamda bir “uyma” söz konusu değildir. O nedenle söz konusu değişikliğin sınırlı bir uygulama alanı olacağını belirtmek gerekir. Bu noktada son olarak belirtelim ki, bozmadan veya kaldırmadan önce ıslah hakkını kullanmış bir tarafın koşulları oluşsa dahi bozma- dan sonra yeniden ıslah yapabilmesi mümkün değildir. Zira taraf, ıs- lahı bir kez yapmakla bu hakkını tüketmiştir. 10 Örnek, 06.05.2016 tarih ve E. 2015/1, K. 2016/1 sayılı İBK’ndaki karşı oy görüşün- den alınmıştır.