Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

6 Başkanlık Sisteminde Koalisyonlar için diğer partilerle işbirliği yollarını aradığı bölgedeki birçok başkan- lık demokrasisini tanımlamak için yaygın şekilde kullanılmaya başlan- mıştır. Koalisyoncu başkanlık, partisi parlamentoda çoğunluğu sağ- layamamış bir başkanın, istikrarlı bir partiler arası ittifakın desteğini sağlamayı ve bu desteği sürdürmeyi amaçladığı durumlarda ortaya çıkar. 12 Başkanın ittifaka katılan partileri ödüllendirmek için başvur- duğu araçların başında kabine veya diğer yürütme makamlarının tah- sisi gelmekteyse de, seçim bölgelerine yatırım, seçim kampanyasının finansmanı ve hatta rüşvet gibi malî içerikli araçlara da çok sık olarak başvurulmaktadır. Dolayısıyla koalisyoncu başkanlık, azınlık başkan- larının yasama desteğini artırmak için başvurduğu her türlü stratejik aracı ve koalisyon oluşumunu kapsayıcı bir içerik taşımaktadır. 13 II) BAŞKANLIK SİSTEMLERİNDE KOALİSYONLARLA KARŞILAŞILMA SIKLIĞI Akademik çevrelerde başkanlık sistemine ilişkin menfi bir bakış açısının hâkim olduğu 90’lı yıllarda; Linz, 14 Mainwaring, 15 Stepan/ Skach, 16 Valenzuela 17 gibi önemli siyaset bilimciler, başkanlık sistemi- nin parlamenter sistemde koalisyon oluşumuna etkili müşevviklerden yoksun olduğunu, buna bağlı olarak başkanlık sisteminde koalisyon hükümetlerinin ancak çok istisnai durumlarda ortaya çıkabileceğini ileri sürmüşlerdir. Latin Amerika’daki gibi nispi temsil sisteminin uy- gulandığı çok partili başkanlık demokrasilerinde, genellikle başkanın partisi tek başına parlamento çoğunluğunu elde edememektedir. Yu- 12 Paul Chaisty/Nic Cheeseman/Timothy Power, “How MPs Understand Coalitio- nal Politics in Presidential Systems”, The Coalitional Presidentialism Project Research Report , January 2015, s. 2. 13 Koalisyoncu başkanlık teriminin farklı anlamları için bkz. Power, s. 25-26. 14 Juan J. Linz, “The Perils of Presidentialism”, Journal of Democracy , Vol. 1, No. 1, Y. 1990, s. 55-56; Juan J. Linz, “Presidential or Parliamentary Democracy: Does It Make a Difference”, The Failure of Presidential Democracy, Juan J. Linz/Arturo Valenzuela (Editörler), The Johns Hopkins University Press, London 1994, s. 19. 15 Scott Mainwaring, “Presidentialism, Multipartism, and Democracy: The Difficult Combination ” , Comparative Political Studies, Vol. 26, No. 2, July 1993, s. 220-222. 16 Alfred Stepan/Cindy Skach, “Constitutional Frameworks and Democratic Conso- lidation: Parliamentarianism versus Presidentialism”, World Politics, Vol. 46, No. 1, Y. 1993, s. 17-18. 17 Arturo Valenzuela, “Party Politics and the Crisis of Presidentialism in Chile: A Proposal for a Parliamentary Form of Government”, The Failure of Presidential Democracy, Juan J. Linz/Arturo Valenzuela (Editörler), The Johns Hopkins Uni- versity Press, London 1994, s. 167.