Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

154 Yargıtay Kararları Işığında Medeni Muhakeme Hukukunda Tanık Listesi GİRİŞ Bilindiği üzere hukuk davalarında en sık başvurulan delillerden biri de tanık 1 delilidir. 2, 3 Tanık delili HMK m. 240 vd.’da düzenlenmiş- tir. Tanık deliline dayanılabilmesinin ön koşulu ortada takdiri delille ispatlanacak bir vakıanın bulunmasıdır. HMK m. 119, f. 2, b. (f) uyarınca davacı dava dilekçesinde her bir vakıayı hangi delille ispat edeceğini göstermek zorundadır. Davalı ba- kımından buna paralel bir hüküm ise HMK m. 129, f. 1, b. (e)’de yer almaktadır. Buna göre, davalının da cevap dilekçesinde savunmasının dayanağı olarak ileri sürdüğü her bir vakıanın hangi delille ispatla- nacağını göstermesi gerekir. Keza, her iki taraf bakımından da geçerli olan somutlaştırma yükü (HMK m. 194, f. 2) uyarınca da taraflar da- yandıkları delilleri ve hangi vakıaların hangi delillerle ispat edecekle- rini açıkça ortaya koymak zorundadırlar. Şüphesiz anılan hükümlerde geçen “delil” ibaresine tanık delili de dâhildir. Bu itibarla iddiasını yahut savunmasını tanık deliline dayan- dıran taraf bunu dilekçesinde dile getirmek zorundadır. Tarafların dilekçelerin teati aşamasında tanık deliline dayandıkla- rını bildirmeleri yeterli olup daha sonra kendilerine verilen süre içinde dinletmek istedikleri tanıkların ad ve adreslerini bir liste halinde mah- kemeye sunmaları mümkündür. Tanık listesi olarak bilinen bu liste kural olarak ancak bir kez verilebilir (HMK m. 240, f. 2. c. 2). 1 Tanık, doktrinde, davanın tarafları dışındaki üçüncü bir kişinin, davayla ilgili çe- kişmeli ve uyuşmazlığın çözümü bakımından önemli bir vakıaya ilişkin olarak, dava dışında, duygu organları aracılığıyla bizzat edinmiş olduğu bilgi ve algı- larını mahkemeye aktaran kişi olarak tanımlanmaktadır. Bkz. Mesut Ertanhan, Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık, Ankara 2005, s. 48. Karş. Oğuz Atalay, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, 15. B., İstanbul 2018, s. 1887; Ra- mazan Arslan/Ejder Yılmaz/Sema Taşpınar Ayvaz/Emel Hanağası, Medeni Usul Hukuku, 4. B., Ankara 2018, s. 438; Süha Tanrıver, Medeni Usul Hukuku, C. I, 2. B., Ankara 2018, s. 887; Murat Atalı/İbrahim Ermenek/Ersin Erdoğan, Medenî Usul Hukuku, 2. B., Ankara 2019, Şanal Görgün/Levent Börü/Barış Toraman/ Mehmet Kodakoğlu, Medenî Usul Hukuku, 6. B., Ankara 2017, s. 554. Tanımdan da anlaşılacağı üzere sadece gerçek kişiler tanık olabilir (Hans-JoachimMusielak/ Wolfgang Voit, ZPO, 16. B., München 2019, § 373 kn. 2). 2 Alman hukuku bakımından aynı yönde: Musielak/Voit/Huber, § 373 kn. 1; Ingo Saenger, Zivilprozessordnung, 8. B., 2019, § 373 kn. 1. 3 Aslında delil olan “tanık” değil, “tanık beyanı”dır. Bununla birlikte, biz de alışıla- geldiği üzere “tanık delili” ibaresini kullanacağız.