Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

8 Başkanlık Sisteminde Koalisyonlar arasında 12 Latin Amerika ülkesinin hükümet biçimlerini inceleyen Figueiredo/Salles/Vieira ise belirtilen zaman aralığının tamamında tek parti hükümetleri ile yönetilen yalnızca 2 ülke (Kosta Rika ve Mek- sika) tespit etmiştir. 6 ülke (Bolivya, Brezilya, Şili, Kolombiya, Ekvator ve Panama) belirtilen zaman aralığının tamamında koalisyon hükü- metleri ile yönetilmişken, 4 ülkede (Arjantin, Paraguay, Venezuela ve Uruguay) ise en az bir kez koalisyon hükümeti ile karşılaşılmıştır. 20 Koalisyoncu başkanlık, başlangıçta Latin Amerika’ya özgü bir olgu olarak değerlendirilmişse de, son birkaç yıldır yapılan araştırma- lar, Afrika, Asya ve Eski Sovyet ülkelerindeki başkanlık sistemlerinde de koalisyon hükümetleri ile yaygın bir şekilde karşılaşıldığını gözler önüne sermiştir. 21 Çoğu Afrika ülkesinde, yasama organları aşırı öl- çüde parçalanmıştır ve genellikle başkanlar, yasamada çoğunluğa sa- hip bir partinin desteğinden yoksundurlar. Benin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Liberya, Malavi gibi parti sisteminin aşırı ölçüde parça- landığı ülkelerde, başkanın partisi genelde parlamentodaki sandalye- lerin sadece küçük bir parçasını kontrol edebilir. Bu durum başkanları, başbakanlar gibi hareket ederek, yasama ittifakları oluşturmak için ça- balamaya zorlamaktadır. 22 Uzak Doğu başkanlık demokrasileri açısın- dan koalisyon inşası, özellikle Endonezya ve Güney Kore’de, siyasal yaşamın önemli bir parçasını teşkil etmiştir. Keza Rusya, Ukrayna ve Ermenistan 23 başta olmak üzere, yarı başkanlık veya süper başkanlık sistemini tercih eden Eski Sovyet ülkelerinde azınlık başkanları, ya- sama çoğunluğunun desteğini sağlayabilmek için patronaj ilişkilerine başvurmanın yanı sıra, sıklıkla başka partilerden üyeleri kabinelerine dâhil etme yolunu tercih etmişlerdir. 24 America”, Latin American Politics and Society , Vol. 48, No. 3, Y. 2006, s. 75. 20 Argelina Cheibub Figueiredo/Denise Lopes Salles/Marcelo Martins Vieira, “Po- litical and Institutional Determinants of Executive’s Success in Latin America”, Brazilian Political Science Review , Vol. 3, No. 2, Y. 2009, s. 157. 21 Hatta Chaisty/Power’ın ölçümlerine göre, Afrika, Asya ve Avrupa’daki azınlık başkanları, Latin Amerika’daki azınlık başkanlarına göre koalisyon oluşumuna daha sık başvurmaktadır (Chaisty/Power, s. 3). 22 Chaisty, Paul/Cheeseman, Nic/Power, Timothy, “Rethinking the ‘Presidentia- lism Debate’: Conceptualizing Coalitional Politics in Crossregional Perspective”, Democratization, Vol. 21, S. 1, Y. 2014, s. 83. 23 Ermenistan 2015 yılında yapılan Anayasa değişikliği referandumu sonucunda yarı başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçiş yapmıştır. 24 Eski Sovyet ülkelerinde koalisyon oluşumuna ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz. Paul Chaisty/Svitlana Chernykh, “How Do Minority Presidents Manage Multiparty Coalitions? Identifying and Analyzing the Payoffs to Coalition Parties in Presi-