Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

165 TBB Dergisi 2020 (149) Cenk AKİL Söz gelimi, taraf, sonradan tanık olarak dinletmek istediği kişi hak- kında, tanık listesini verdiği tarihte gerçekten bilgi sahibi değilse ve o kişinin zamanında tanık olarak gösterilememesinde kusuru olmadı- ğını inandırıcı biçimde ortaya koyabiliyorsa hâkim bu tanığı HMK m. 145 uyarınca dinleyebilmelidir. Gerçekten de taraf nasıl ki, sonradan edindiği bir belgeyi mahkemeye delil olarak sunabiliyorsa yurt dışın- da yaşadığı için varlığından haberdar olmadığı ve tanık listesinde yer veremediği bir kişiyi de sonradan tanık olarak da dinletebilmelidir. 44 Bizim de katıldığımız üçüncü bir görüşe göre ise taraflar prensip olarak HMK m. 145 hükmünden yararlanabilmeli ve daha önce göste- rememekte kusuru yoksa sonradan da tanık gösterebilmelidir. Buna karşılık, tanık listesini daha önce sunabilecek durumda olmasına kar- şın salt yargılamayı uzatma amacı taşımadığı gerekçesiyle taraflara ek liste sunma hakkı tanınmalıdır. 45 Ertanhan ’ın da haklı olarak belirttiği üzere, taraf, tanık listesini dü- zenlerken elinden gelen bütün çabayı göstermesine ve gerekli araştır- maları yapmış olmasına rağmen dava konusu uyuşmazlık hakkında başka bir tanığın bulunduğunu öğrenebilir. Böyle bir durumda tanık gösterilmesine müsaade edilmelidir. Sonradan gösterilen tanığın din- lenilmesi adaletin tecellisi ve gerçeğin ortaya çıkması bakımından ge- rekli olabilir. 46 Bu noktada şu hususa da dikkat çekmek gerekir. Tarafın, mahke- menin verdiği kesin süre içinde tanık gösterememiş olması durumun- da muhakkak HMK m. 145 hükmünden yararlanmaya çalışmasına gerek olmadığı, zira HMK m. 243 uyarınca tanıklarını duruşmada ha- zır etmek suretiyle dinletebileceği akla gelebilir. Bununla birlikte, bu imkân ile tanıkların bizzat mahkeme tarafından çağrılması eş değer görülemez. Zira mahkemenin dinlemek üzere davet ettiği tanıkların davete icabet etmemeleri durumunda zorla getirtilmesi (HMK m. 245) mümkündür. Buna karşılık, aynı şey, tarafın, duruşmada hazır olaca- ğını düşündüğü tanıkların duruşmaya gelmemeleri için söylenemez. 44 Erdönmez, Delillerin Gösterilmesi, s. 42. 45 Bilgiç, s. 136. 46 Ertanhan, s. 203.