Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

193 TBB Dergisi 2020 (149) Deniz ÇELİK / Işıl PAKİŞ 1.d. Aydınlatmanın Şekli Aydınlatmada şekil serbestisinin varlığı kabul edilmektedir. Yani aydınlatma yazılı ya da sözlü olabileceği gibi hem yazılı hem sözlü olarak da yapılabilir. Yazılı olarak yapılan aydınlatma ispat açısından hekime kolaylık sağlasa da hekim ve hasta arasındaki güven ilişkisinin sağlam bir temele oturabilmesi açısından aydınlatmanın sözlü olarak yapılması ve daha sonra sözlü aydınlatmanın yazılı belgelere geçiril- mesi şeklinde yapılması önerilmektedir. 19 1.e. Aydınlatmanın Zorunlu Olmadığı Durumlar Hastanın aydınlatma yapılmasından vazgeçmesi, hastanın yapıla- cak tıbbi müdahale hakkında bilgi sahibi olması, hastaya daha önce yapılan tıbbi müdahalenin tekrar yapılması durumunda, aydınlatma- nın tedaviyi veya hastayı olumsuz etkileyecek olması durumunda, acil olarak gerçekleştirilmesi gereken tıbbi müdahalelerde hekim aydınlat- ma yapmak zorunda değildir. 20 2. Rıza Hekimin hastasına uyguladığı tıbbi müdahaleyi hukuka uygun hale getiren husus hastanın rızası yani onamıdır. Yukarıda anlatılmış olan aydınlatma ise onamın ön şartı niteliğindedir. Hekimin müdaha- lesini yaralama eyleminden çıkarıp hukuka uygun tıbbi bir müdahale özelliği kazandıran da hastanın rızasıdır. 21 Usulüne uygun bir aydınlatma neticesinde verilen onamdan son- ra, tıbbi müdahale kurallara uygun bir şekilde gerçekleştirilmişse, Alınması”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Girne- Amerikan Üniversitesi Sağlık Hukuku Sempozyumu, 2-3 Mart Girne, Ankara-2010, s.151; Şenocak (1998), s.59- 60; Hakeri (2010), s.129; Kaya, s.64. 19 Ayan, s.84-85; Hakeri(2010), s.132; Şenocak(1998), s.60; Ozanoğlu, s.72-73; Burcu G. Özcan, Çağlar Özel, “Kişilik Hakları-Hasta Hakları Bağlamında Tıbbî Müdaha- le Dolayısıyla Çıkan Hukuki İlişkide Hekimin Hastayı Aydınlatma Yükümlülüğü ve Aydınlatılmış Rızaya İlişkin Bazı Değerlendirmeler”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi , Ankara-2007, C.10, S.1, s.61; Kaya, s.65. 20 Cüneyt Çilingiroğlu (1993), Tıbbi Müdahaleye Rıza, 1. Baskı, Filiz Kitabevi, İstan- bul, s. 67-69; Hakan Hakeri, Tıp Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara-2012, s. 314-315,317,320; Abdurrahim Altun, “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası”, Nec- mettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 2018(1); s.43. 21 Hakan Hakeri, Tıp Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara- 2017, s.240-241.