Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

205 TBB Dergisi 2020 (149) Deniz ÇELİK / Işıl PAKİŞ Katılımcıların %56,6’sı hastadan yapılacak işlemle ilgili aydınla- tılmış onam alınmasının her türlü önlemin alınmasına rağmen orta- ya çıkan yan etkilere karşı sağlık çalışanının sorumluluğunu ortadan kaldırdığını düşünmektedir. Hastalar üzerinde gerçekleştirilen bir ça- lışmada “hastadan aydınlatılmış onam alınması yapılacak işlemler sırasın- da oluşabilecek komplikasyonlar (beklenmeyen yan etkiler) hakkında hastayı bilgilendirme amaçlıdır” önermesine hastaların katılıyorum deme oranı %82,9’dur. 46 Bu noktada avukatların ve hastaların aynı doğrultuda düşündü- ğünü görmekteyiz. Hekim gerekli özeni gösterdiği takdirde elinde ol- madan gerçekleşen olumsuz sonuçlardan sorumlu olmayacaktır. “Hekim, hastayı ameliyat sırasında oluşabilecek en küçük risk hakkında dahi bilgilendirmelidir” önermesine avukatlar %85,1 oranında katılıyo- rum demişlerdir. Yine hastalar üzerinde yapılan çalışmada “doktor, hastasının moralini bozup korkutacak küçük riskleri hastasına anlatmamalı- dır” önermesine hastaların %47’si katılmıyorum demiştir. 47 Bu önermelere verilen cevaplardan görüleceği üzere hem avukat- lar hem de hastalar hekimlerin her konu hakkında müdahalenin olum- suz sonuçlanma ihtimali olsa dahi hastaları detaylı bir şekilde bilgilen- dirmeleri gerektiğini düşünmektedir. Hastayı aydınlatırken hastanın sosyo-kültürel durumu göz önüne alı- narak uygun bir dille aydınlatma yapılmalıdır önermesine avukatların %98,3’ü katılıyorum demiştir. Hastalar üzerinde gerçekleştirilen bir başka çalışmada hastaların aydınlatılmış onam formunu okuma ora- nının %54,5 olduğu ve bu formun %70 oranında anlaşılmadığı tespit edilmiştir. 48 Bu da aydınlatılmış onam formunu okuyan hastaların for- mu anlamadığını ve bu formu formalite olarak gördükleri için imzala- dıklarını göstermektedir. İncesu’nun yapmış olduğu çalışmada hekimlerin aydınlatılmış onam sürecine yeteri kadar aktif bir şekilde katılmadıkları gözlen- miştir. Ayrıca aydınlatılmış onamı çoğunlukla hekim dışındaki sağlık personelinin aldığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra hastaya formu 46 Çelik ve ark. 47 Çelik ve ark. 48 Özlü ve ark, s.321.