Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

210 Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü GİRİŞ Ticaret hayatının en önemli aktörlerinden biri olan anonim şirket- ler, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirketlerdir. Anonim şirketlerin kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için ku- rulmaları mümkündür (TTK m. 331). 1 Yönetim kurulu, anonim şirke- tin yönetim ve temsil organıdır (TTK m. 365). Yönetim kurulu, şirket adına iş ve işlemlerde bulunarak şirketi hak ve borç sahibi yapar. 2 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 359’uncu maddesine göre; anonim şir- kette, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş gerçek ya da tüzel kişiliğe sahip bir ya da daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur. 3 Hukuk düzeni belirli şartları gerçekleştirmiş olan işlemlerin geçer- li olduğunu kabul eder. Bir yönetim kurulu kararının var olabilmesi için, yönetim kurulunun toplantı yapması ve karar alması gerekir. Yö- netim kurulunun aldığı kararlar, şirket adına yapılacak hukuki iş ve işlemlerin dayanağını oluşturmaktadır. 4 Anonim şirketlerin zorunlu yönetim kurulunun aldığı kararların hükümsüzlüğü konusu, öğretide tartışılmakta ve değişik görüşler or- taya çıkmaktadır. Bir hukuki işlem, yöneldiği hukuki sonuçları meydana getirebilme gücünden yoksun olduğu veya bırakılabildiği takdirde ortaya çıkan sonuç hükümsüzlüktür. 5 Hükümsüzlük kavramı, üç farklı yaptırımı 1 6762 sayılı Mülga Ticaret Kanunu (ETK) m. 271’de şirket mevzusunun sınırla- rının, ana sözleşmede açıkça gösterilmiş olması şartı aranmıştı. Bu hüküm 6102 sayılı TTK’ya aktarılmamıştır. Çünkü ETK’nın kabul ettiği “Ultra Vires ” teorisine (ETK m. 137, 321) TTK’da yer verilmemiştir. Ultra vires teorisine göre tüzel kişinin ehliyeti; statüsünde (tüzük, şirket sözleşmesi) gösterilen amaçla sınırlıdır. Kural olarak, bu amaç içinde yapılan işlemler tüzel kişiyi bağlar. Ancak amaç dışında yapılan, yani amacı aşan işlemler ultra vires sayılır ve tüzel kişiyi bağlamaz. Ultra vires teorisi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz: Teoman Akünal, Türk Medeni Hu- kukunda Tüzel Kişiler, 2.b., Beta, İstanbul, 1995. 2 Mehmet Bahtiyar, Ortaklıklar Hukuku, 7.b., Beta, İstanbul, 2012. 3 Yasa profesyonel olarak yöneticiliği gaye edinmiş, paydaş olmayan tüzel kişilik- lerin de yönetim kurulunda görev almasını amaçlamıştır (Ender Dedeağaç, &, Oğuzhan Sapan, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Sorumluluğu, Ankara Barosu Başkanlığı, 2013, s.10). 4 Oğuz İmregün, Anonim Ortaklıklar, 4. baskı, Yasa Yayınları, İstanbul, 1989, s. 214. 5 Nevzat Koç, ”Türk Medeni Hukukunda ve Roma Hukukunda Hükümsüzlük