Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

13 TBB Dergisi 2020 (149) Murat AÇIL Bu noktada, parlamento tarafından görevden alınamayacak olan bir başkanın, başkanlık seçimi öncesi oluşturulan ittifakları neden koa- lisyon hükümetlerine dönüştürmek ve bu koalisyonları sonraki seçim- lere kadar muhafaza etmek isteyeceğinin açıklanması gerekmektedir. İlk olarak, bir seçim ittifakının desteği ile iş başına gelmiş olan baş- kanın, tek başına parlamento çoğunluğunun desteğini sağlayabilmesi oldukça düşük bir ihtimaldir. Programını uygulamak isteyen başkan, seçimlerden sonra da ittifak yaptığı partilerin desteğini sürdürmek isteyecektir. Zira seçim öncesi taahhütlerinin tamamından vazgeçen ve seçimden sonra kabinesini yalnızca kendi partisinden bakanlarla oluşturan bir başkan, seçim öncesi koalisyon yaptığı partilerin yasama sürecindeki desteğini kaybetmekle kalmaz; geleceğe dair siyasal nite- likli anlaşmalar yapma yeteneğini de büyük ölçüde yitirir. 37 Parlamen- todaki partilerin, seçim öncesi taahhütlerine riayet etmeyen bir başkan ile yeni anlaşmalar yapmakta tereddüt göstermeleri tabiidir. Başkanın seçim öncesi taahhütlerine bağlılığını sağlayan ikinci etken, sonraki se- çimlerde de aynı partilerin desteğine ihtiyaç duyulabilecek olmasıdır. Özellikle yeniden seçilmeye ilişkin bir kısıtlamanın öngörülmediği du- rumlarda, başkan, seçim ittifakı yaptığı partilerin memnuniyetini son- raki seçimlere kadar muhafaza edip tekrar kendisini desteklemelerini temin etmek isteyecektir. Yukarıda izah edilen güçlü müşevviklere rağmen, koalisyon oluş- turmak başkan açısından bazı maliyetleri de beraberinde getirmek- tedir. Her şeyden önce koalisyon hükümetleri, başkanın bakanlıklar üzerindeki kontrolünü yitirmesine ve buna bağlı olarak siyasi sürekli- lik ve etkinlik alanında bazı olumsuz sonuçların ortaya çıkmasına yol açabilir. Ayrıca aynı anda tüm koalisyon ortaklarının memnuniyetini sağlamak kolay olmadığından, koalisyon içi gerilimlerin su yüzüne çıkması da kaçınılmazdır. Dahası, koalisyon inşasının bir parçası olan sahne arkasındaki anlaşmalar, sorumluluk kanallarını tıkayarak siya- sal rejimin meşruiyetini zayıflatabilir. Tüm bu maliyetler, azınlık baş- kanlarının azımsanmayacak bir kısmının neden koalisyon hükümeti oluşturmaktan kaçındığını ortaya koymaktadır. 38 37 Freudenreich, s. 85. 38 Chaisty/Chernykh, s. 764.