Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

14 Başkanlık Sisteminde Koalisyonlar Azınlık başkanları, kabine makamlarını partiler arasında paylaş- tırmasa dahi parlamentoda ihtiyaç duyduğu desteği elde edebileceği- ne inandığında, zikredilen maliyetler nedeniyle koalisyon hükümeti oluşturmaktan imtina edecektir. Parlamenter sistemdeki azınlık hü- kümetlerinin görece başarılı performansına dair gözlemler, azınlık başkanlarının da belli şartlar altında, geçici yasama koalisyonları oluş- turmak suretiyle yasama başarısını yakalayabileceğine dair yorumlara neden olmuştur. Yaygın olarak zannedilenin aksine, azınlık hükümetleri, par- lamenter sistemlerde oldukça geniş bir uygulama alanına sahiptir. 1945-1987 yılları arasında parlamenter sistemle yönetilen 15 ülkenin hükümet şekillerini konu alan bir araştırmaya göre, toplamda ortaya çıkan 356 ayrı hükümetten 125’i (% 35) azınlık hükümeti niteliğinde- dir. Buna ek olarak, bu ülkelerin dördünde, azınlık hükümetleri, ço- ğunluk hükümetlerinden daha sık şekilde ortaya çıkmaktadır. 39 Kaldı ki, azınlık hükümetlerinin sık şekilde ortaya çıktığı ülkelerin başında, demokratik standartları oldukça yüksek olan İsveç, Norveç, Danimar- ka gibi İskandinav ülkeleri gelmektedir. Tablo 1: Hükümet Türlerine Göre Yasama Başarısı Hükümet Türü Parlamenter Sistem Örnek Sayısı Başkanlık Sistemi Örnek Sayısı Tümü 80.15 335 62.63 214 Tek parti çoğunluk 89.12 107 71.57 55 Çoğunluk koalisyonu 76.07 122 51.31 33 Azınlık koalisyonu 78.25 26 53.03 20 Tek parti azınlık 79.28 45 61.34 84 Not:“Tümü”, süper çoğunluk ve bölünmüş hükümet durumlarını da içermektedir. Kaynak: Cheibub/Przeworski/Saiegh, s. 578. Cheibub/Przeworski/Saiegh’in sunduğu deliller, azınlık hükü- metlerinin yasama performanslarının da gayet tatmin edici nitelikte olduğunu ortaya koymaktadır. Yazarlar, Tablo 1’de görülebileceği üzere, hükümet türlerine göre yürütme tekliflerinin parlamento ta- 39 Kaare Strøm, “Democracy, Accountability, and Coalition Bargaining”, European Journal of Political Research , Vol. 31, No. 1-2, Y. 1997, s. 54-55.