Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

15 TBB Dergisi 2020 (149) Murat AÇIL rafından kabul edilme oranlarını incelemektedirler. Tahmin edilebi- leceği gibi, yasama performansı alanında en başarılı sonuç, tek parti çoğunluk hükümetlerine aittir. Öte yandan, tek partili azınlık hükü- metlerinin sunduğu tekliflerin kabul edilme oranları da şaşırtıcı de- recede yüksektir. Bu sonuç, tek partili azınlık hükümetlerinin yasama performansının, çoğunluk koalisyonlarından bile daha iyi olduğuna işaret etmektedir. 40 Başkanlık sisteminde de durum çok farklı değildir. Azınlık baş- kanlarının tekliflerini kanunlaştırabilme oranı, parlamenter sistem- deki tek parti azınlık hükümetleri kadar yüksek olmasa da, başkanlık sistemindeki çoğunluk koalisyonlarından daha yüksektir. Bu sonuç göstermektedir ki, başkanın partisinin parlamentoda azınlık konu- munda bulunduğu her durumu, koalisyon oluşturmada yaşanan bir başarısızlık olarak nitelemek hatalıdır. 41 Siyasi yelpazede merkezde konumlanan azınlık başkanları, kabine makamlarını paylaştırma ihti- yacı duymadan, sunduğu tekliflerin içeriğine göre, kimi zaman sağın- da kimi zaman solunda konumlanan partilerin desteğini sağlayarak tekliflerini kanunlaştırma imkânı yakalamaktadırlar. 42 Özetlemek gerekirse, çoğu azınlık başkanının, daha geniş, güveni- lir ve sağlam bir yasama desteği için koalisyonlar oluşturmayı tercih ettikleri görülmektedir. Ancak azınlık başkanlarının koalisyon oluş- turmamasının mutlaka yasama sürecinde kilitlenmelere ve kamusal erkler arası çatışmalara yol açacağı da ileri sürülemez. Esasında kilit- lenme ve çatışmalar, parlamentodaki partilerin başkana karşı bir ara- ya gelebildikleri ve sürekli şekilde başkanın tekliflerini reddettikleri oldukça istisnai koşullarda ortaya çıkmaktadır. Başkanı koalisyon oluşturmaya iten müşevvikleri tahlil ettikten sonra, koalisyon ortağı olan partilerin başkanla işbirliği yapma ne- denlerine de temas etmek gerekmektedir. Başkan ve partisi ile rekabet içinde olması beklenen siyasi aktörler, programını hayata geçirebilme- si için neden başkana yardımcı olur? Bu soruyu cevaplamak için par- 40 Cheibub/Przeworski/Saiegh, s. 578. 41 Cheibub/Przeworski/Saiegh, s. 578. 42 Eduardo Alemán/George Tsebelis, “Political Parties and Government Coalitions in the Americas”, Journal of Politics in Latin America , Vol. 3, No. 1, Y. 2011, s. 11; Negretto (2006), s. 68; Freudenreich, s. 83.