Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

231 TBB Dergisi 2020 (149)  Merve ÜNAL AÇIKGÖZ / Hasan Tahsin FENDOĞLU / Abdul Samet GÜLLER ma yetkileri vardır. 15 ABD’de 3 çeşit Başkanlık kararnamesi vardır. Bi- rincisi , doğrudan anayasa esas alınarak çıkarılır ki bunlar genellikle dış ilişkiler, milli savunma gibi konular için yapılır. İkincisi, Kongre Baş- kana, çıkaracağı bir kanunla düzenleme yetkisi verebilir. Üçüncüsü, kanuna dayanılarak yapılan düzenleyici idari işlemlerdir (yönetmelik, genelge gibi). ABD’de Başkanlık kararnamesi, Kongre onayına sunulmaz ama Başkan, destek için Kongre turları yapabilir. ABD Başkanının yasa- ma üzerindeki bazı yetkileri nedeniyle Başkan, genellikle “yasamanın başı” olarak da nitelendirilebilir. ABD’de Başkanın af yetkisi ( pardon power ), Türkiye gibi olmayıp, 16 çok geniş ve geneldir. 17 ABD Başkanı, impeachment hariç, bunun dışındaki tüm suçları affedebilir. ABD’de tüm Başkanlar, yürütme yetkisini kullanırken özellikle düzenleyici işlem yaparken Anayasa’nın 2. maddesinin ( article ) 2. bö- lümünün ( section ) birinci cümlesindeki ( clause ) “yürütme gücü”nü re- ferans olarak göstermişler 18 ve federal hükümetin başı olarak anayasal yetkilerini kullanmışlardır. 19 ABD Başkanlarının çıkardıkları Başkanlık kararnamelerinin sayısı Başkana göre değişebilmektedir. 20 Bugüne kadar sadece Başkan Wil- liam Henry Harrison 31 gün görev yapmış ve kararname yayımlama- mıştır. 21 Başkan Wilson 1803, II. Dünya Savaşı’nda ABD’de yaşayan 100 bin kadar Japon’u konsantrasyon kamplarına alan ve mallarına el koyan 22 Başkan Roosevelt 3.728, 23 Başkan Reagan 381, Başkan Baba Bush 166, Başkan Clinton 364, 24 Başkan Oğul Bush 291, Başkan Oba- 15 Chu/Garvey, s. 1. 16 Bkz. 1982/104-16. 17 Başkanın af yetkisi için bkz. ABD Anayasası, Art.II, Sec.2, Cl.I; Neil, s. 6; US v. Klein (60 US 128). 18 Bu konudaki FYM kararı için bkz. Missisippi v. Johnson, 71 US 475 (1866). 19 Neil, s. 1. 20 ABD Başkanlarının 1789-1995 yılları arasındaki Başkanlık kararnameleri için bkz. Contrubis, s. 24. ABD Başkanlarının görev yılları ve çıkardıkları kararname listesi için bkz. Neil, s. 8-9. 21 Çolak, s. 62. 22 Başkanlık Kararnamesi, 19.02. 1942; Neil, s. 4. Bu, büyük bir haksızlıktır; Chu- Garvey, s. 3. FYM kararı için bkz. Korematsu v. USA, 323 US 214 (1944). 23 Büyük Ekonomik Buhran Dönemi (The Great Economic Depression Term) nede- niyle. 24 Covington’a göre Clinton, 1994’de çoğunluğu kaybedince, bölünmüş hükümet vuku buldu ve ABD’yi Başkanlık kararnamesi ile yönetti; bunun yanında memo-