Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

240 Amerika Birleşik Devletlerinde Başkanlığın Düzenleyici İşlemleri mahkemelerinin meşruiyeti insan hakları ile sınırlıdır. 68 Temsililiği yeterince olmayan anayasa yargısı organı, yargısal yorum adı altında kanun yapabilir ve bu da hukuki güvenliği tehdit edebilir. 69 Zaman içerisinde aktivist tutumları da olan FYM, siyasi sorunlarda Başkanlık kararnamelerine fazla müdahale etmemektedir. E. BAŞKANLIK KARARNAMELERİ VE KONGRE: ABD’de tüm üst kademe kamu yöneticileri, büyükelçiler ve hâkimlerin atanması (bakanlar değil) ve bütçenin kabulü Senato onayı ile mümkündür. Ama ABD’de Başkan, Kongre’nin onayına ve yürür- lüğe koymasına ihtiyacı olmadan kanun gücünde Başkanlık kararna- mesi çıkarabilir. 70 ABD’de Başkanlar göreve gelir gelmez, ya Anaya- saya, ya kanuna veya Kongre’nin rızasına dayanarak, politikalarını gerçekleştirmek için genel olarak Başkanlık kararnamesi çıkarmakta- dırlar. 71 ABD’de Kongre’nin, Başkanlık kararnamesini ilga gücü vardır ama Kongre, yargısal aktivizm düşüncesi nedeniyle bu durumdan ge- nellikle kaçınmakta ve kararnameye fazla müdahale etmemektedir. 141 Kongre şu ana kadar Başkanlık Kararnamesinin ancak %4’den daha azını (3.8) kaldırmış veya değiştirmiştir. 72 Kongre, siyasi partilerin gücü ve kutuplaşma nedeniyle ABD’de Başkanlık kararnameleri ile fazla il- gilenememektedir. Bu durumda medyanın Başkanı eleştirdiği görül- mektedir. Bir görüşe göre, ABD’de Başkanın yetkilerini kısmak çözüm değildir ama Başkan da yetkilerini aşmamalıdır. 73 Genelde, ABD’de Başkan, Kongreyi kolay kolay karşısına alamaz; Kongre’ye rağmen iş yapması hayli zordur. Bir görüşe göre, son yıllarda ABD’de idarenin yasama yetkisini kul- lanması çok artmıştır. Karşı görüşe göre ise, Kongre ve FYM müdaha- le etmediği için kararnameler artmakta, genişlemekte ve demokrasi- 68 Bkz. Özbudun (2017), s. 458. 69 Metin Kıratlı, “Anayasa Mahkemeleri ve Siyasal Polemikler”, AYM, 55 Yıl 55 Ma- kale, 1982, s. 459 vd. “Kürtaj”, “Kara daire” ve “Kızıl daire” için bkz., s. 459. 70 Neil, s. 2. 71 Chu/Garvey, s. 1. 72 Chu/Garvey s. 9; Covington, s. 6; Burada “cooling-off periods” (serinleme sürele- ri) kavramı da geçmektedir. 73 Covington, s. 7.