Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

241 TBB Dergisi 2020 (149)  Merve ÜNAL AÇIKGÖZ / Hasan Tahsin FENDOĞLU / Abdul Samet GÜLLER yi tehdit etmektedir. 74 ABD’de bu tür tartışmalar çoğu zaman vardır. Sayının çok olmamasının bir nedeni de Başkanın veto etmesi ve veto üzerine Temsilciler Meclisi ve Senato’da gereken 2/3 sayısının bulun- masının çok zor olmasıdır. 75 ABD’de Senato’nun 2 yılda bir üçte biri yenilenir; Temsilciler Meclisi seçimi de 2 yılda bir ama Başkanlık seçi- mi 4 yılda bir yapılmaktadır. Başkanın bir eylem veya işlemi bazen Kongre tarafından sessiz- likle karşılanarak zımnen onay verilmektedir. Uygulamada Kongre’nin Başkanın vetosunu geçersiz kılması çok nadirdir. ABD’de çelik işçileri, Kore savaşı devam ederken greve gitmiş, grev önlenememiş, Başkan Truman, Kongre’ye bilgi verdiği halde, Kongre sessiz kalmıştı; bunun üzerine Truman kararname çıkarmıştı. 76 Youngstown kararından sonra da Carter’in İran’daki rehinelerle ilgili 12170 sayılı (14 Kasım 1979 tarihli) ve 12279 sayılı (19.01.1981 tarihli) kararnameleri çıkardığını görmekteyiz. İran’la ilgili Dames and Moore v. Regan kararına göre FYM, ulusal güvenlikte ve uluslararası ilişkiler- de Başkanın yetkili olduğunu belirtmiştir. 77 Görüldüğü gibi Kongre, siyasi sorunlarda , kural olarak, kararname- leri incelememek yanlısıdır. 78 1793’de Başkan George Washington, Fransa-İngiltere Savaşı için, proclamation (tebliğ, bildiri) ilan etmiş, Kongre daha sonra Neutrality Act (1794) ile Başkanın bu bildirisine destek vermiştir. 79 Başka bir ör- nekte Başkan, kanuna dayanmadan kararname çıkarmış, Kongre sessiz kalarak zımni destek vermiştir. Savaş konusunda Başkanlar, Kongre- nin savaş açma kararı olmadan orduyu çatışmalara göndermişler, can kayıpları olmuş, Kurucu Babaların fren-denge mekanizmaları bu alanda verimli işlememiştir. 80 74 Covington, s. 1. Kongre, Başkanlık kararnamesini belirli bir süre ile sınırlayabilir. Kongre, 11399 sayılı Kararnameyi 5 yıllık süre ile sınırlamıştır; Contrubis, s. 16. 75 Chu/Garvey, s. 9. 76 Contrubis, s. 5. Türkiye’de ise CBK için sadece Anayasaya uyulması ve dayanak bulunması talep edilmektedir. Cumhurbaşkanlığı yönetmeliği ve Cumhurbaş- kanlığı yönergesi için ise kanuna uyulması istenmektedir. 77 Dames and More v. Regan 453 US 657 (1981) ayrıntı için bkz. Contrubis, s. 8. 78 Neil, s. 4. 79 Neil, s. 3; Contrubis, s. 3. 80 ABD’de yürütme, Kurucu Babalar döneminden daha güçlüdür; Neil, s. 6. Kurucu Babalar, Kongre’nin kanun yapmasını, yürütmenin ise Başkanda olmasını iste- diler. Covington’a göre, günümüzde ABD Başkanları fazla yetki kullanıyor; Co- vington, s. 6.