Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

268 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı Türk Hukukunda Etki Doğurur Mu: Mallarin... mi ile ilgili kuralları belirleyen Katma Protokol) ve OKK’lar, özellikle de son dönem ile ilgili kuralları belirleyen 1/95 sayılı OKK, bir bütün olarak değerlendirilmelidir. 70 Dolayısıyla, Ankara Anlaşması’nın bir hukuk kaynağı olarak kendi kendine icra edilebilir nitelik taşıdığını kabul ediyorsak, OKK’ların da etki verdikleri Ankara Anlaşması ile doğrudan bağlantılı olduklarından 71 aynı niteliği taşıdığını kabul et- mek uygun olur. 72 Peki, OKK’ların, özellikle de 1/95 sayılı OKK’nın, Resmi Gazete’de yayımlanmamış oluşu bir hukuk kaynağı olarak kendi kendine icra edilebilir niteliğini etkilemeli midir? Bu yönden, ABAD’ın Sevince ka- rarında benimsediği tutum Türk hukuku açısından da yol gösterici olabilir. 73 1/95 sayılı OKK, devlete karşı ileri sürüldüğünde devlet, sırf Resmi Gazete’de yayımlanmadı diye, 1/95 sayılı OKK’nın kendi ken- dine icra edilebilirliğinden kendisini kurtaramamalıdır. Öte taraftan, 1/95 sayılı OKK, Resmi Gazete’de yayımlanmadığı için devlet dışın- daki bir gerçek veya tüzel kişiye karşı kendi kendine icra edilebilir ni- telik taşımıyor olarak addedilebilir. İkinci aşama bakımından 1/95 sayılı OKK’nın ilgili hükmünün kendi kendine icra edilebilir nitelikte olup olmadığı tek tek ele alınma- lıdır. Öncelikle Türk üst mahkemelerinin –tespit edilebildiği kadarıy- la– buna ilişkin herhangi bir ilkesel kararının yokluğunda, doktrin ve ABAD’ın Demirel kararında benimsediği kriterler yol gösterici olabilir. Örneğin Sur (2018) bir OKK hükmünün kendi kendine icra edilebilir 70 Örneğin Ankara Anlaşması ve Katma Protokol ile 1/95 sayılı OKK arasında- ki yakın ilişki 1/95 sayılı OKK’nın Dibacesinde de vurgulanmıştır: “Ankara Anlaşması’nın 5. maddesinde hükme bağlanan Ortaklık ilişkilerinin Gümrük Birliği’ne dayalı son döneme girmekte olduğunu, böylece iki tarafın karşılıklı yü- kümlülüklerini yerine getirmesi suretiyle geçiş döneminin tamamlanacağını ve Gümrük Birliği’nin Ankara Anlaşması ile Katma Protokol çerçevesinde etkili bi- çimde işleyişi için gerekli yöntemlerin geliştirilmesinin yolunun açıldığını dikkate alarak…” Bu yönden ayrıca bkz. Toluner, dn. 29, s. 11–12. 71 Krş. Sevince, dn. 23, paras 10, 9. 72 Örneğin bkz. Hoffmeister’a (2002) göre OKK’lar gibi ikincil hukuk, ortaklık anlaş- ması gibi birincil hukuk ile aynı kendi kendine icra edilebilirlik (self-executing) kriterlerine tabi tutulmalıdır. Hoffmeister, dn. 32, s. 217. Örneğin krş. Sur’a (2018) göre “basit usulle yapılan andlaşmalar ve ek işlem gerektiren andlaşmalar […] arasında hukuki değer ve netice bakımından herhangi bir fark yoktur”. Sur, dn. 45, s. 35. 73 Sevince , dn. 23, para 24.