Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

30 Başkanlık Sisteminde Koalisyonlar nın partisinin parlamentodaki destek oranını artırdığını göstermiştir. 89 Bu nedenle, eş zamanlı seçimlerin uzun vadede koalisyon oluşumunu azaltıcı bir etki gösterebileceğini ileri sürmek de mümkündür. 90 Seçim barajları, küçük partilerin parlamentoda temsiline engel olarak parti sistemini daraltmaktadır. Tahmin edilebileceği gibi, seçim barajı ne kadar yüksekse parlamentoda yer alacak parti sayısı da o ka- dar az olacak ve büyük partiler parlamentoda aşkın temsil imkânına kavuşacaktır. Başkanın partisi de büyük ihtimalle seçimlerde aldığı oy oranından daha yüksek oranda sandalye elde edeceğinden, başkanın koalisyon oluşturmaya duyacağı ihtiyaç azalacaktır. Bununla birlikte, seçim barajlarının partiler arası işbirliğini teşvik edici boyutunu da göz ardı etmemek gereklidir. 91 Özellikle yasama-yürütme seçimlerin eş zamanlı olarak gerçekleştirilmesi durumunda bu etki oldukça be- lirgindir. 92 Başkan adayları, seçimi kazanma şanslarını azamî düzeye taşımak için mümkün olduğunca geniş bir ittifak oluşturmak isteyecek ve çok küçük oy potansiyeline sahip olan partileri bile kendi yanına çekmenin yollarını arayacaktır. Baraj sorunu olan partiler ise parla- mentoda temsil imkânı yakalayabilmek için başkan adaylarından biri- si ile ittifak oluşturmaya istekli olacaktır. D) Parti Disiplini Parlamenter sistemde, milletvekillerini partilerinin politikalarını takip etmeye yönlendiren fesih ve güvenoyu mekanizmaları, başkan- lık sisteminde mevcut değildir. Bu nedenle, başkanlık sisteminin parti disiplini üzerinde negatif bir etkisinin bulunduğuna ilişkin öğretide yaygın bir kanaat hâkimdir. 93 Ancak hükümet sisteminin türü, parti 89 Bkz. Matthew Soberg Shugart, “The Electoral Cycle and Institutional Sources of Divided Presidential Government”, The American Political Science Review , Vol. 89, No. 2, Y. 1995, s. 337; Shugart/Carey, s. 226-258; Jones, s. 52-53; Mainwaring/Shu- gart (1997-a), s. 467; Payne/Zovatto/Diaz, s. 21-22. 90 Yasama-yürütme seçimlerinin eş zamanlı veya ayrı zamanlarda yapılmasının si- yasal sistem üzerindeki etkilerine dair kapsamlı bir çalışma için bkz. Anayurt/ Erdoğan/Ekinci, s. 183-225. 91 Aynı yönde görüş için bkz. Bunker, s. 33. 92 Aynı yönde görüş için bkz. Nebi Miş/Hazal Duran, “Seçim İttifakları”, Seta Ana- liz, S. 232, Şubat 2018, s. 10. 93 Bu görüş için bkz. Ergun Özbudun, Batı Demokrasilerinde ve Türkiye’de Parti Disiplini, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1968, s. 137; İl- ter Turan, “Parti Disiplini: Kapsam, Tarihçe, Teşvik Eden Sebepler”, İstanbul Üni-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1