Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

99 TBB Dergisi 2020 (150) Dilaver NİŞANCI sağlığının korunması meşru amacı kapsamında ele alınmıştır. 49 AİHM, zorunlu aşı uygulamasına yönelik olarak incelediği Solomakhin/Uk- rayna davasında 50 zorunlu aşı uygulamasının başvuranın özel haya- tına müdahale oluşturmakla birlikte kanunda öngörülmüş olduğunu ve sağlığın korunması amacıyla gerçekleştirildiğini tespit etmiştir. AİHM’ye göre zorunlu aşı uygulaması kamu sağlığı mülahazalarından ve bölgede salgın hastalıkların yayılmasının önüne geçme zorunlulu- ğundan kaynaklanmaktadır. Diğer yandan yapılan aşının gerçekten başvuranın sağlık durumunu olumsuz yönde etkilediğine dair hiçbir somut kanıt da sunulmamıştır. AİHM, somut olayda Sözleşme’nin ih- lal edilmediğine karar vermiştir. 51 Zorunlu aşı uygulamasına yönelik olarak Anayasa Mahkemesi de Halime Sare Aysal kararında 52 , Anayasa’nın 17’nci maddesinin bi- rinci ikinci ve fıkralarında “Herkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve kanunda ya- zılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tabi tutulamaz” şeklinde ifade olunan “Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı” hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. Söz konusu başvuru, velayet altında bulunan başvurucuya bebeklik dönemi aşılarının uygulanması ebeveyn tarafından kabul edilmediği hâlde bu hususta Mahkemece sağlık tedbiri uygulanma- sına karar verilmesi nedeniyle maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlali iddiasına ilişkindir. Yüksek Mahkeme; “Mahkemece ele alınan ve kanunilik şartını sağladığı tespit edilen müdaha- leler açısından genel olarak, söz konusu uygulamanın bireyin ve toplumun sağlığını korumaya ilişkin meşru amaç nazara alınarak yapılan dengelemede, bireyin vücut bütünlüğünün korunmasına ilişkin menfaat karşısında kamu sağlığının korunması şeklindeki menfaate üstünlük tanındığı ve söz konu- su müdahalelerin özel hayata saygı hakkını ihlal etmediğine hükmedildiği 49 Olgun Akbulut, “COVID-19’a Karşı Türkiye’de Zorunlu Aşı Mümkün mü?” https://www.istanpol.org/post/covid-19-a-kar%C5%9F%C4%B1-t%C3%B Crkiye-de-zorunlu-a%C5%9F%C4%B1-m%C3%BCmk%C3%BCn-m%C3%BC E.T. 08.08.2020. 50 Solomakhin/Ukrayna [2012] AİHM 24429/03. file:///C:/Users/drdil/Downloads/001-109565.pdf E.T.20.08.2020. 51 Karakul, 187–188. 52 Halime Sare Aysal [2015] AYM 2013/1789. https://kararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr/Basvurular/tr/pdf/2013-1789.pdf E.T. 21.08.2020.