Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

101 TBB Dergisi 2020 (150) Dilaver NİŞANCI yararlanamaması, AİHM tarafından genelde AİHS’nin 3’üncü madde- si çerçevesinde insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağına aykırı bulunmaktadır. 54 Mouisel/Fransa davasında 55 kanser hastası olan hü- kümlünün yeterli tıbbi tedavi görememesi ve hastalığının ilerlemesi- ne rağmen cezasının infazının sürdürülmesinin yanı sıra hükümlüye kemoterapi esnasında kelepçe takılması; V.D./Romanya davasında 56 ağzında hemen hemen hiç diş olmayan hükümlüye sosyal sigorta ta- rafından karşılanmadığı ve yeterli maddi gücü bulunmadığı halde dental protez tedavisi sağlanmaması bu maddenin ihlaline yönelik olarak verilen kararlardan bazılarıdır. Gözaltında bulunan, tutuklu ve hükümlü hastaların yeterli sağlık ve tedavi imkânlarından yararla- namaması sonucunda hayatını kaybetmesi durumunda ise Mahkeme yaşam hakkını koruma yükümlülüğünün yerine getirilmediği gerek- çesiyle Sözleşme’nin 2’nci maddesinin ihlal edileceğini kabul etmek- tedir. Diğer yandan fiziksel veya ruhsal rahatsızlıkları olan şahısların gözaltında, tutukevi veya cezaevinde intihar olayları da taraf devletle- rin AİHS’nin 2’nci ve 3’üncü maddeleri kapsamında sorumluluklarını doğurabilmektedir. 57 Bunun yanında Keenan/Birleşik Krallık davasın- da 58 AİHM, 2’inci ve 3’üncü maddelerin yanında etkili başvuru hakkını düzenleyen 13’üncü maddenin de ihlal edildiğini tespit etmiştir. Ciddi bir saldırı nedeniyle hapis cezasına çarptırılmış Mark Keenan hapis cezası öncesinde akıl hastalığı geçirmiş olup cezaevinde kendine zarar verme tehdidi de dâhil olmak üzere akıl hastalığı belirtileri sergilemiş- tir. Hapishanedeki hastane binası sonrasında normal bir hücrede ge- çirdiği sürenin ardından kendisini aklen rahatsız hale getirdiğini iddia ettiği ilaç değişikliğinden sonra iki cezaevi personeline saldırmıştır. Bu saldırı nedeniyle, daha sonra bir hücreye konulmuş ve Keenan burada kendini asmıştır. Soruşturma neticesinde ölüm nedeninin asılma so- nucu boğulma olduğu teyit edilmiş fakat bu prosedürde ölümün daha geniş nedenlerini tespit etme veya ölüm ile ilgili sorumluluğun paylaş- 54 Karakul, 200–201. 55 Mouisel/Fransa [2002] AİHM 67263/01. http://hudoc.echr.coe.int / fre?i=001-60732 E.T. 20.08.2020. 56 VD/Romanya [2010] AİHM7078/02. http://hudoc.echr.coe.int/tur?i=001-150815 E.T. 20.08.2020. 57 Çoşelav/Türkiye [2012] AİHM 1413/07. http://hudoc.echr.coe.int / tur?i=001-113767 E.T. 20.08.2020. 58 Keenan/Birleşik Krallık [2001] AİHM 27229/95. http://hudoc.echr.coe.int/ tur?i=001-59365 E.T. 20.08.2020.