Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

102 Salgın Hastalıklar ve Salgın Hastalıklar Özelinde Sağlık Hakkına Avrupa İnsan Hakları ... tırılması yoluna gidilmemiştir. 59 Diğer taraftan, devletin gözetimi altın- da bulunan kimselere uygulanacak zorunlu tıbbi tedbirler de sorun arz edebilir. 11.07.2006 tarihli Jalloh/Almanya kararı 60 buna örnek olarak verilebilir. Sierra Leone vatandaşı olan başvurucu Abu Bakah Jalloh, iki ufak plastik torbayı para ile değiştirmek üzere ağzından çıkarırken polisler tarafından görülünce Almanya’da yakalanmıştır, bu sırada da başvurucu diğer bir plastik torbayı yutmuştur. Savcının emrine isti- naden başvurucuya plastik torbayı çıkarmasını sağlayacak kusturucu bir ilaç verilmiştir. Jalloh ilacı almayı reddedince de burnundan zorla verilmiş ve bunun sonucunda da başvurucu içerisinde kokain bulunan poşeti kusmuştur. Başvurucu, kusmasına yol açan maddelerin kendi- sine verilmesinin ve yargılamada kendisine karşı kullanılan delilin 3, 6 ve 8’inci maddeleri ihlal ettiğini öne sürmüştür. Mahkeme yasak ol- mamakla birlikte, zora dayalı tıbbi müdahalenin sıkı bir denetime tabi olduğunu vurgulamıştır. Mahkeme, Alman mercilerinin başvurucuyu iradesi hilafına, fiziksel ve zihinsel bütünlüğü bakımından ağır bir mü- dahaleye maruz bıraktıklarını tespit etmiştir. Daha hafif müdahaleyi gerektiren yöntemlerle yine de elde edebilecekleri delile ulaşmak için onu kusmak zorunda bırakmışlardır. Bu önlem başvurucuyu küçük düşürecek duygular uyandırmaya elverişlidir ayrıca başvurucuya hem fiziksel hem de zihinsel eza verecek şekilde uygulanmıştır. Bu bakımdan 3’üncü madde anlamında insanlık dışı ve küçük düşürücü muamele söz konusudur. 61 AİHM, devletin pozitif edim yükümlülüğünün sınırsız ve ölçüsüz bir sorumluluk olmadığını özellikle vurgulamakta olup her bir olayda kamusal makamların karşı karşıya bulundukları önceliklerin belirlen- mesinde ve kaynakların kullanılmasındaki operasyonel tercihlerin neler olduğunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Devletin koruma yüküm- lülüğünün sınırlarının nereye kadar uzandığı sorusuna en iyi cevabı belki de van Kück/Almanya davası 62 ile vermek mümkündür. AİHM, transseksüel eğilimli bir kişinin geçirdiği cinsiyet değişikliği ameliyatı 59 Korff Douwe, Yaşam Hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz Kitap 4. baskı (Beta Basım Yayım, 2003) 74. 60 Jalloh/Almanya [2006] AİHM 54810/00. http://hudoc.echr.coe.int / tur?i=001-76307 E.T. 20.08.2020. 61 Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, 159-160. 62 van Kück/Almanya [2003] AİHM 35968/97. http://hudoc.echr.coe.int/ tur?i=001-61142 E.T. 20.08.2020.