Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

103 TBB Dergisi 2020 (150) Dilaver NİŞANCI masraflarının özel sağlık sigortası tarafından ödenmesini sağlama ko- nusunda devletin yükümlülüğü bulunduğuna karar vermiştir. 63 III. SAĞLIK HAKKI GENELİNDE SALGIN HASTALIKLARA YÖNELİK ULUSAL MEVZUATIMIZ VE COVID-19 KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Buraya kadar yazdıklarımızdan anlaşılacağı üzere yaşam hakkı diğer tüm hakların özünü oluşturmakta olup sağlık hakkı da yaşam hakkı ile kaynaşmış durumdadır. Sağlıklı olmak yaşam hakkının vaz- geçilmez bir uzantısıdır. Nitekim AİHS’nin 2’nci maddesindeki yaşam hakkı düzenlemesine paralel olarak 1982 Anayasamız da 17’nci mad- desinin ilk üç fıkrasında, “ Herkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koru- ma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse in- san haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz” de- mek suretiyle yaşam hakkını güvenceye alırken; Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması başlığını taşıyan 56’ncı maddesinde de “ Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaş- ların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdür- mesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, iş bir- liğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir. Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir” demek suretiyle sağlık hakkını düzenlemektedir. Bir kez daha ifade etmek gerekirse; sağlık hakkı Anayasa’da güvence altına alınan yaşam ve vücut bütünlüğü hakkıyla sıkı bir bağlantı için- dedir. Buna ilişkin olarak da devlet, sağlık hakkını ihlal etmemeli, baş- kalarının bu hakkı ihlal etmesini önlemeli ve sağlık hakkından herkesi yararlandırmak için gerekli çalışmaları yapmalıdır. 64 63 Metin, 129. 64 Bayram Metin, “Right to Health” (2017) 4, Health Care Academician Journal 46, 47. http://www.stuncer.com/wp-content/uploads/2018/06/2017_4_1_ Bask%C4%B1.pdf E.T. 20.08.2020.