Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

116 Salgın Hastalıklar ve Salgın Hastalıklar Özelinde Sağlık Hakkına Avrupa İnsan Hakları ... 1593 sayılı Kanun ve 5442 sayılı Kanun birlikte değerlendirildiğin- de; Sağlık Bakanlığı ile il ve ilçelerde görevli hıfzıssıhha kurullarının, il ve ilçe sağlık müdürlerinin ve vali ve kaymakamların salgın hasta- lıkların önüne geçilmesi ve ortadan kaldırılması ile yükümlü oldukları ve bu yükümlülüğün 1593 sayılı Kanun’dan doğduğu; salgın hastalık nedeniyle kamu düzeni, huzuru ve güvenliği bakımından istenme- yen hadiselerin ortaya çıkmasının önlenmesi ve hukuka aykırı dav- ranışların yok edilmesi amacını taşıyan düzenlemelerin ise 5442 sayılı Kanun’da düzenlendiği görülmektedir. 1593 sayılı Kanun’a aykırı hareket edilmesi, yasaklara uyulma- ması halinde; ihlal edilen fiilin ayrıca suç oluşturmaması kaydıyla Kanun’un 282’nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır. Yine Kanun’un 303’üncü maddesi gereğince yasağın ihlaline yönelik tutanakların Sağlık Bakanlığı’na bağlı tabipler ve sağlık memurların- ca düzenlenmesi gerektiği görülmektedir. Bu tutanak dâhilinde para cezası verme yetkisi ise aynı Kanun’un 294/2’nci maddesine göre vali ve kaymakamlara tanınmıştır. Uygulamada sokağa çıkma yasağını ih- lal edenlere tutanak düzenlenmesinin Sağlık Bakanlığı dâhilinde tabip ve sağlık memurlarına tanınmasının ne kadar uygulanabilir olduğu tartışma konusu olabilecekse de Kanun’un amir hükmü bu şekildedir. Anayasamızın “ Olağanüstü hâl yönetimi ” başlıklı 119’uncu mad- desi Cumhurbaşkanının yurdun tamamında veya bir bölgesinde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hâl ilan edebileceğini ifade etmekte- dir. Bu madde dâhilinde, olağanüstü hâl ilan edilebilecek durumların birisi de tehlikeli salgın hastalıkların ortaya çıkması durumudur. Anayasa’nın 119’uncu maddesi doğrultusunda 2935 sayılı Ola- ğanüstü Hal Kanunu da 3’üncü maddesinde “ Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinden birinin veya birden fazla- sının görülmesi durumunda ve Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet ha- reketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde…” Cumhurbaşkanınca olağanüstü hal ilan edilebileceğini söylemektedir. Olağanüstü halin ilan edilmesi durumunda 2935 sayılı Kanun yü- rürlüğe girecek ve bu Kanun dâhilinde alınabilecek tedbirler de uygu- lama imkânı kazanabilecektir. Bu tedbirlerin neler olduğu Kanun’un