Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

4 Uzun Tutukluluk Bakımından Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kanun/Başvuru ... Bir kanun yolu olarak bireysel başvuru, bireyin devlete karşı öz- gün itirazıdır. 3 Objektif olarak anayasal düzenin varlığını devam etti- rebilmesi için bireylerin sübjektif çıkarlarının korunması, bireysel baş- vurunun amaçlarından biridir. 4 Bireysel başvurunun hukuki dayanakları Anayasa m. 148, m. 149 ve geçici m. 18 ile Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun 5 (AYMK) m. 45-m. 51’de yer almaktadır. Bununla birlikte, Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nde de bireysel baş- vuruya ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır. 6 AYM’nin görev ve yetkilerinin düzenlendiği Anayasa m. 148/1 uyarınca, AYM niteliği itibariyle bireysel başvuruları olağan kanun yolu olarak çözecek bir yargı mercii değildir. 7 Zira AYM, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetlemekle ve bireysel başvuruları karara bağlamakla ile görevli ve yetkilidir. Bireysel başvurunun konusu, İHAS’da yer alıp Anayasa’da da ko- runmakta olan hakların kamu otoritesi tarafından ihlal edilip edilme- 3 Korkut Kanadoğlu, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, On iki Levha Ya- yıncılık, İstanbul, 2015, s. 11. 4 Kanadoğlu, s. 8. 5 6216 sayılı Kanun, R.G. Tarih: 03.04. 2011, R.G. No: 27894. 6 R.G. Tarihi: 12.07.2012, R.G. No: 28351. 7 Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun m. 50/1: “Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir. Ancak yerindelik denetimi yapılamaz, idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez.”; Ayrıca bkz. “...Anayasa’nın 148. maddesinde yer verilen bireysel başvuru yolu ... sadece bir hakkın ihlal edilip edilmediğinin tespiti davası değil, bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin kamu gücü tarafından ihlalinin önlenmesi ve bir ihlal tespiti du- rumunda da bu ihlalin sonuçlarını ortadan kaldıracak veya meydana gelen zararı giderecek şekilde hukuki sonuçlar doğuran bir dava niteliğindedir. Bu nedenle, kanun koyucu bireysel başvurunun niteliğine uygun gerekli usul hükümlerine Kanun’da yer vererek, Anayasa Mahkemesinin görevinin sadece hak ihlallerinin tespiti değil, bu ihlali ortadan kaldıracak nitelikte kararlar verebilmesine imkân tanıması olduğu açıktır. Ayrıca ... Anayasa’nın 148. maddesinde Anayasa Mahke- mesinin bireysel başvurularda yetkisinin sadece bir hak ihlalinin tespitiyle sınırlı olduğu yönünde bir kural bulunmamaktadır ...”, AYM İptal Davası Başvurusu, 01.03.2012, E. 59/2011, K. 34/2012 <http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/ Content/bae8fd21-ec86-466c-b2df-159dc30b15ee?excludeGerekce=False&words Only=False> Erişim, 05.12.2019.