Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

126 Türkiye’de Kürtajın Etik Açıdan İncelenmesi genel olarak, yaşamın başlangıcına ilişkin problemler (kürtaj problemi gibi), yaşamın sona ermesine ilişkin problemler (ötanazi gibi) ve tıb- bi araştırmalar ve tedavilere ilişkin problemler (tıbbi deneyler, organ nakli) şeklinde üç başlık altında toplanmaktadır. 9 Kürtajın masum bir insanın hayatına son verdiğini kabul ederek gebeliğin ilk aşamasından itibaren etik açıdan yanlış olduğunu savu- nan görüşlerin yanında, gebe kadının tercihine bağlı olarak gebeliği- nin her aşamasında kürtaja etik açıdan izin verilebileceğini savunan görüşler de bulunmaktadır. Etik bir problem olarak kürtaj, embriyo veya fetüsün ahlâki statüsü, 10 insan ve kişi kavramları, yaşama hak- kı, kadının özerkliği, kadının insan hakları, cinsellik, üreme sağlığı ve gebe kadın ile fetüsün menfaatleri arasındaki çatışma gibi birbirinden farklı kapsamlarda ele alınmaktadır. 11 Bunun dışında kürtaj tartışmala- rının içeriğini etkileyecek nitelikte gebeliğe dair bazı özel durumlar da tartışmalarda ayrıca göz önünde bulundurulmaktadır. Örneğin gebelik nedeniyle kadının yaşamının tehlikeye girmesi veya sağlığının bozul- ması hallerinde, fetüsün ağır bir hastalıkla veya özürlü olarak doğacak olması durumlarında, tecavüz sonucu gerçekleşen gebeliklerde ve tem- yiz kudretine sahip olmayanların veya küçüklerin gebeliğinde, kürtajın etik açıdan uygun olup olmadığı tartışması, bu durumların özelliğine göre ayrı bir değerlendirmeyi gerektirmektedir. Kürtaj, gebeliğin isteğe bağlı sonlandırılması, gebeliğin tedavi amacıyla sonlandırılması ve ge- beliğin seçici olarak sonlandırılması şeklinde üç başlık altında incelene- bilir. İsteğe bağlı kürtaj, kişisel ve sosyal nedenlerle fetüsün yaşamının sonlandırılmasına ilişkin olarak ilgili kişinin veya kişilerin kendi istek- leri sonucunda karar vermeleriyle yapılan kürtajdır ve etik açıdan en çok tartışılan kürtajın bu türüdür. 12 Kürtaja, gebe kadının tedavisi ama- 9 “Applied Ethics” başlığı, Internet Encyclopedia of Philosophy, http://www.iep. utm.edu/ap- ethic/ (12 Ocak 2013). 10 Rahim içinde kadının yumurtası ve erkeğin sperminin birleşmesiyle d ö llenme meydana gelmekte ve döllenmenin gerçekleşmesinden 8. haftanın sonuna kadar olan dönemde şekillenen oluşum “embriyo”, 8. haftadan itibaren ise “fetüs” ola- rak adlandırılmaktadır. (Görkey, s.87.) Etik bir problem olarak kürtaj çoğunlukla 8. haftadan sonra fetüsle ilgili olarak ortaya çıktığından ve fetüse ilişkin açılama- lar büyük ölçüde embriyoyu da kapsayıcı nitelikte olduğundan çalışmamızda fe- tüs terimi kullanılmıştır. 11 “Abortion” başlığı, Internet Encyclopedia of Philosophy, http://www.iep.utm . edu/abortion/ (12 Ocak 2013). 12 Oğuz ve diğ., “Gebeliğin İsteğe Bağlı Sonlandırılması” başlığı, s.103