Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

7 TBB Dergisi 2020 (150) Burcu ZOĞLAR DURMAZ AYMK m. 47/3’e göre, “Başvuru dilekçesinde… başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamaların, başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih ile varsa uğranılan zararın belirtil- mesi gerekir…” . AYM’nin görev ve yetkilerinin düzenlendiği Anayasa m. 148/1 uyarınca, AYM niteliği itibariyle bireysel başvuruları olağan kanun yolu olarak çözecek bir yargı mercii olarak yetkilendirilmemektedir. Başvuru yollarını tüketme şartına yer verilmesinin temel nedeni, bi- reysel başvuru yapılmadan önce mahkemelere ve idari makamla- ra Anayasal hakların ihlalini önleme ve düzeltme imkânı vermek- tir. 16 Anayasa ve AYMK hükümlerine göre bireysel başvuru yoluyla AYM’ye başvurabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması gerekmektedir. Bu bağlamda AYM’nin içtihatlarına göre, temel hak ve özgürlüklere saygı, devletin tüm organlarının anayasal ödevi olup, bu ödevin ihmal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan hak ihlallerinin düzel- tilmesi idari ve yargısal makamların görevi olduğundan, temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği iddialarının öncelikle derece mahkemele- ri önünde ileri sürülmesi, bu makamlar tarafından değerlendirilmesi ve bir çözüme kavuşturulması esas kabul edilmektedir. 17 Nitekim bu nedenle de AYM’ye bireysel başvuru, iddia edilen hak ihlallerinin de- rece mahkemelerince giderilememesi hâlinde başvurulabilecek ikincil nitelikte bir kanun yoludur. 18 Mahkemenin benimsediği ilke uyarınca, başvurucunun AYM önüne getirdiği şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve kanıtlarını zamanında bu makamlara sunması ve aynı zamanda bu süreçte dava ve başvurusunu takip et- mek için gerekli özeni göstermiş olması beklenmektedir. 19 16 Osman Doğru, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Rehberi, Legal Yayınevi, İstanbul, 2012, s. 102. 17 Ayşe Zıraman, Cennet Yeşilyurt Başvurusu, 26.03.2013, Başvuru No 2012/403, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/84fbc3cc-072e-45ec- b6b0-23e5ac42934f?wordsOnly=False, Erişim 05.12.2019. 18 Bayram Gök Başvurusu, 26.03.2013, Başvuru No 2012/946, <http://karar- laryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/f8dd2aab-7db2-475b-825f- 67ce48213b53?wordsOnly=False>, Erişim 04.12.2019; İsmail Buğra İşlek Başvuru- su, 26.03.2013, BaşvuruNo 2013/1177, <http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Birey- selKarar/Content/482d8c92-e4ce-4c66-a4c0-b365c25f039d?wordsOnly=False>, Erişim 05.12.2019. 19 Şahin Demir Başvurusu, 26.12.2018, Başvuru No 2016/50524, < https://kararlar- bilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2016/50524?KelimeAra%5B%5D=CMK+142>, Erişim 19.02.2019.