Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

14 Uzun Tutukluluk Bakımından Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kanun/Başvuru ... bir yaklaşımın AYM’ye yapılan bireysel başvurularda “olağan kanun yollarının tüketilmesi” meselesi bakımından göz önünde bulundurul- ması önem arz etmektedir. 42 Aşağıda açıklanacağı üzere, kanun yolu ulaşılabilir, etkili ve ye- terli olmadığı takdirde kanun yollarının tüketilmesi kuralı mutlak uy- gulanmayacaktır. 43 AYM, bu şartların söz konusu olması durumun- da başvuru yollarının tüketilmesi kuralına istisna getirmek suretiyle “aşırı yükseklikte engeller içeren ve erişilmesi zor olan hukuk yoluna gitme güçlüklerinden başvurucunun korunması” 44 amacı doğrultusunda karar- lar vermiştir. 45 Belirtilmelidir ki AYM istisnaları 46 değerlendirirken, istisnanın ku- rala dönüşmemesini gözetmeli ve ayrıca bu kavramları “istisna” ni- teliğine uygun olacak şekilde dar biçimde yorumlamalıdır. 47 Bununla birlikte kanun yollarının tüketilmemesi sonucunun bir şekli şart ola- rak kabul edilemezlikle sonuçlanması ve başvurunun esasına ilişkin incelemenin dahi yapılamayacak olması göz ardı edilemeyecek öneme sahiptir. A. Kanun Yolunun Ulaşılabilir Olmaması Başvuru yolunun tüketilmesinin kabul edilebilirlik şartı olduğun- dan söz edebilmek için ulaşılabilir olması gerekmektedir. Bu ise baş- vurucular tarafından doğrudan doğruya, herhangi bir aracı olmaksı- Türkiye, 12.02.2013, Başvuru No 15380/09, p. 44-45, https://hudoc.echr.coe.int/ eng#{%22fulltext%22:[%22necati%20y%C4%B1lmaz%22],%22documentcollectio nid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22]}, Erişim 04.04.2018. 42 Ekinci, s. 17. 43 Şirin, Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Usul Hukuku, s. 163. 44 Ekinci, s. 9. 45 “…Ayrıca, başvuru yollarını tüketme kuralı ne kesin ne şeklî olarak uygulanabilir bir kural olup, bu kurala riayetin denetlenmesinde münferit başvurunun koşulla- rının dikkate alınması esastır. Bu anlamda, yalnızca hukuk sisteminde bir takım başvuru yollarının varlığının değil, aynı zamanda bunların uygulama şartları ile başvurucunun kişisel koşullarının gerçekçi bir biçimde ele alınması gerekmekte- dir…”, Ayşe Sena Sezgin Arslan Başvurusu, 15.04.2015, Başvuru No 2014/13367, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/e3173740-d094-4241- b33a-7253888c8225?wordsOnly=False, Erişim 13.11.2019. 46 Şirin, Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Bireysel Başvuru Hakkı, s. 114. 47 Hakan Sabri Çelikyay, “Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarının “Başvuru Yollarının Tüketilmesi” Ölçütü Açısından Değerlendirilmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuas ı, 2015, S. 1, s. 49.