Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

39 TBB Dergisi 2020 (150) Burcu ZOĞLAR DURMAZ CMK m. 142 düzenlemesi sebebiyle çoğu durumda CMK m. 141’in özellikle de hâlihazırda tutulmakta olan başvurucu bakımından yeter- li ve etkili olmayacağını yinelemekle beraber; Yargıtay’ın geliştirdiği içtihada da dikkat çekmektedir. İHAM, yeni içtihadi gelişmenin bu başvurunun ceza yargılamasının sonucundan önce yapılabilmesine imkân tanıdığına dikkat çekerek CMK m. 141/1-d’nin, özel bir amaçla kabul edilen ve bu türden şikâyetlere çözüm getirmeye elverişli nitelik taşıyan yeni düzenlemeye işlerlik kazandırdığını ifade etmiştir. 142 İHAS m. 5/3 bakımından Türkiye aleyhine açılan davalarda, CMK m. 141’i etkili bir iç hukuk yolu olarak değerlendirenMahkeme, bu yola başvurulmamış olmasını iç hukuk yollarının tüketilmemesi olarak de- ğerlendirmekte ve başvuru tarihi itibariyle yargılaması sonuçlanma- yan başvurucunun tutukluluğun makul süreyi aştığı iddiasıyla CMK m. 141/1-d kapsamında tazminat talebinde bulunma imkânı bulundu- ğu takdirde ki - İHAM bunun için tutukluluk sonlandırılmış olmasına vurgu yapmaktadır - tazminat elde edilmesinin uygun bir telafi yolu olduğunu belirtmektedir. 143 Burada, CMK m. 141’in etkili bir başvuru yolu olması hususunda İHAM’ın dikkat çektiği mevzu, başvurucunun ihlal iddiasının tazminat ile telafi edilebilir olup olmamasıdır. 144 Zira li olarak karar verilmesi için davanın esası hakkında karar verilmesine de gerek bulunmamaktadır. …kişilerin tazminat istemleri konusunda, asıl davada hüküm verilmesinin veya verilen hükmün kesinleşmesinin beklenmesine gerek bulun- mamaktadır. Zira bu talepler, asıl davanın sonucunu etkileyici veya asıl dava- nın sonucuna bağlı talepler değildir…”, bu yöndeki bazı kararları için bkz. Yarg. 12. CD, 07.09. 2012, E. 20227/2012, K. 18818/2012, <https://www.lexpera.com. tr/ictihat/yargitay/12-ceza-dairesi-e-2012-20227-k-2012-18818-t-17-9-2012>, Eri- şim 16.04.2018; Yarg. 12. CD, 09.03.2015, E. 15450/2014, K. 4363/2015, <https:// www.lexpera.com.tr/ictihat/yargitay/12-ceza-dairesi-e-2014-15450-k-2015- 4363-t-9-3-2015> Erişim 15.04.2018; Yarg. 12. CD, 14.12.2015, E. 19906/2014; K. 19237/2015, <https://www.sinerjimevzuat.com.tr/index.jsf?dswid=7581# >, Eri- şim 15.04.2018. 142 A. Ş./Türkiye, 13.09.2016, Başvuru No 58271/10, p. 94, <https://hudoc.echr.coe . int/eng#{%22itemid%22:[%22001-166490%22]}>, Erişim 11.05.2018. 143 A. Ş./Türkiye, 13.09.2016, Başvuru No 58271/10, p. 90, <https://hudoc.echr.coe . int/eng#{%22itemid%22:[%22001-166490%22]}>, Erişim 11.05.2018 144 “…The Court reiterates that for a remedy in respect of the lawfulness of an ongoing deprivation of liberty to be effective, it must offer a prospect of re- lease … It notes, however, that the remedy provided for in Article 141 of the CCP is not capable of terminating the applicant’s deprivation of liberty.…”, Şahin Alpay/Türkiye, 20.03.2018, Başvuru No 16538/17, p. 82, <https://hu- doc.echr.coe.int/eng#{%22fulltext%22:[%22sahin%20alpay%22],%22documen tcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22item id%22:[%22001-181866%22]}, Erişim 30.07.2018.