Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

44 Uzun Tutukluluk Bakımından Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kanun/Başvuru ... sıdır. Bir diğer anlatımla, CMK m. 141’in tüketilmesi gerekip gerek- mediği noktasında, bireysel başvuruya dair kararın, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı bakımından ihlali sona erdirecek nitelikte olması belirleyici olmuştur. Tutukluluk hâli devam ettiği sürece serbest bı- rakılmayı temin edebilecek bir karar alma amacı da bulunmaktadır. CMK m. 142 ile ilgili yeni içtihat geliştirilmesi nihayet bu sonuca ulaş- tırmıştır. Ancak bu içtihat gelişimini geriletmemek adına, burada tu- tukluluk hâlinin ilk derece mahkemesinin verdiği mahkûmiyet kararı ile de devam ediyor olduğunu kabul etmek gerekmektedir. SONUÇ AYM’ye bireysel başvuru yolu aracılığıyla herkes, Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafın- dan ihlal edildiği iddiasıyla AYM’ye başvurabilmektedir. Bu noktada bireysel başvuru yöntemi, başvurucu bakımından İHAS kapsamında- ki hak ve özgürlükleri de korumayı garanti etmektedir. Mahkemelerin de idarenin de hukuka uygun eylem ve işlemlerde bulunma sorumluluğu ve bu kapsamda birtakım yetkileri bulunmak- tadır. Bu bağlamda her türlü hak ihlalinin diğer yargı organları önüne getirilmeksizin AYM önüne taşınması, en basit tarifle ihlalin gideril- mesi noktasında çözüm üretmekten ziyade hukuki çözüm yollarını kilitler vaziyete getirecektir. Bu nedenle, incelediğimiz kararlarda da vurgulandığı üzere, AYM’ye bireysel başvuru herkesin hakkı olarak tanınmış olmakla birlikte “olağan kanun yollarının tüketilmesi” şek- linde bir usul hukuku şartı gözetilmektedir. Olağan kanun yollarının tüketilmesi kuralı, bireysel başvuru yön- teminin ikincil niteliğini vurgulamaktadır. 157 Bununla birlikte AYM olağan kanun yollarının tüketilmesi şartını, İHAM içtihatlarına uygun olarak; katı bir şekilde değil, esnek ve başvuru konusu olaya özgü ni- telikleri göz önüne alarak uygulamaktadır. Bu şekildeki özgü değer- lendirme neticesinde Anayasa m. 148/3’te yer almayan fakat AYM’nin içtihatları sonucunda geliştirdiği birtakım şartlarda istisna tanındığı; 157 Ayşe Kırali v.d. Başvurusu, 19.09.2018, Başvuru No 2015/13946 <https://ka- rarlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Basvurular/tr/pdf/2015-13946.pdf> Erişim 21.11.2019.