Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

68 Türk Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Af Yetkisinin Kullanımı hükümlülerin diğer koşullarında varlığı halinde hiç cezaevine girmeksizin ce- zalarının infazına olanak tanınmakta ise de bu olanak genel affın tanımında belirtildiği gibi ceza mahkûmiyetini bütün neticeleri ile kaldırmamaktadır. Düzenlemenin hükümlülere getirdiği yarar cezaevinde kalma süresini belirli koşullarla kısaltması veya hiç cezaevine girmeden cezanın infazını sağlama- sıdır. Şartla salıverilmenin en önemli unsurları, cezanın belirli bir sü- resinin cezaevinde çekilmiş olması ve hükümlünün bu süre içerisinde iyi hal göstermesidir. Oysa 2. bent ile 10 yıla kadar hürriyeti bağla- yıcı cezaya mahkûm olan hükümlülerin iyi halli olup olmadıklarına bakılmaksızın salıverilmelerinin sağlanması bu düzenlemenin şartlı salıverilme olmayıp kendine özgü bir müessese olduğunu göstermek- tedir. Türk Ceza Kanunu’nun 98. maddesine göre cezayı ortadan kaldıran veya azaltan ya da değiştiren bir düzenleme olarak adlandırılan özel affın, toplu ve şartlı olarak getirilmesinin de olanaklı bulunduğu dikkate alındığında, 2. bentte yer alan kuralın, müebbet ve 10 yıldan fazla süreli hükümlülükler bakımından cezadan indirim öngören, tâbi oldukları infaz hü- kümlerine göre çekmeleri gereken toplam cezalarından veya toplam hükümlü- lük sürelerinden on yıllık indirim yapıldıktan sonra ceza süresi veya hüküm- lülük süresi dolmuş olanlar bakımından ise, belirli bir süreyle suç işlememe bozucu (infisahi) koşuluna bağlanmış, toplu özel af niteliğindedir ”. 46 V. TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA AF Af yetkisi umumiyetle Anayasa’larda düzenlenir ve bu yetki ço- ğunlukla yasama organına veya devlet başkanına tanınır. 47 Gözler , 22 ülkeyi konu alan incelemesinde genel af yetkisinin çoğunlukla yasama organına verildiğini gözlemlemektedir. Gerçekten de Türkiye, Finlan- diya, Fransa, İsviçre, İtalya, Portekiz ve Yunan Anayasa’ları genel af yetkisini parlamentolarına vermişken, Danimarka ve Japonya bu yet- kiyi Kral’a; İzlanda ise Cumhurbaşkanı’na vermiştir. Özel af yetkisi ise İsveç, İsviçre ve Türkiye hariç incelenen tüm ülkelerde sadece devlet başkanlarına aittir. 48 İsviçre’de hem genel af hem de özel af yetkisi par- lamentoya verilmişken İsveç’de özel af yetkisi hükümete verilmiştir. 46 Bkz. 16 numaralı dipnotta yer alan karar. 47 Servet Armağan, “Anayasa Hukuku Açısından Af Yetkisinin Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı , Sayı 18, 2001, s. 347. 48 Kemal Gözler, “Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Af Yetkisi”, Anayasa Yargısı , Sayı 18, 2001, s. 329.