Türkiye Barolar Birliği Dergisi 150.Sayı

89 TBB Dergisi 2020 (150) Dilaver NİŞANCI Salgın hastalıklar, tarihin her döneminde toplumların sosyal, kül- türel, siyasal, bilimsel, ekonomik ve askeri yapılarını etkileyecek nite- likte sonuçlar üretmiş felaketler olup veba, çiçek, sıtma, tifüs, frengi, grip, dizanteri, tifo, kolera bunların başlıcalarıdır. 10 Tarihte yaşanmış ve günümüzde yaşanmaya devam eden salgın- lara ve tahmini ölüm sayılarına kısaca bakacak olursak: Atina Veba Salgını (M.Ö. 430-427) 1.000 ölüm, Jüstinyen Veba Salgını (541-542) on milyonlarca ölüm, Kara Veba (1346-1350) 50 milyon ölüm, Ame- rika yerlilerinin salgın hastalıkları (1492-1900) 1,5 milyon ölüm, Bü- yük Londra Vebası (1665-1666) 100.000 ölüm, Birinci Kolera Pandemisi (1817-1823) 110.000 ölüm, İkinci Kolera Pandemisi (1829-1849) 200.000 ölüm, Tifüs Epidemisi (1847) 20.000 ölüm, Dördüncü Kolera Pande- misi (1860-1879) 705.000 ölüm, Beşinci Kolera Pandemisi (1881-1896) 990.000 ölüm, Rus Gribi (1889-1890) 1 milyon ölüm, Modern Veba (1894-1903) 10 milyon ölüm, Altıncı Kolera Pandemisi (1899-1923) 1,5 milyon ölüm, İspanyol Gribi (1918-1920) 20 milyon ölüm, Asya Gribi (1957-1958) 2 milyon ölüm, HIV/AIDS (1960’tan günümüze) 40 milyon ölüm, Yedinci Kolera Pandemisi (1961’den günümüze) 570.000 ölüm, Hong Kong Gribi (1968-1969) 1 milyon ölüm, SARS Salgını (2002-2003) 774 ölüm, Domuz Gribi (2009) 284.000 ölüm, Batı Afrika Menenjit Sal- gını (2009-2010) 1.210 ölüm, Haiti Kolera Epidemisi (2011-2017) 6.700 ölüm, Kongo Kızamık Epidemisi (2011’den günümüze) 4.600 ölüm, Batı Afrika Ebola Epidemisi (2014’ten günümüze) 4.900 ölüm. Görül- düğü üzere insanlık tarihi salgın hastalıklar konusunda sürekli fela- ketler yaşamış olup görünen odur ki yaşamaya da devam edecektir. 11 Cumhuriyetin kuruluşundan hemen önce Osmanlı Devleti’nin ge- çirdiği 1’inci Dünya Savaşı ve ardından da Kurtuluş Savaşı nedeniy- le Türkiye’nin içinde bulunduğu durum salgın hastalıkların artışına sebep olmuş olup 1920’li yıllarda Anadolu’da 3 milyon trahomlu ve nüfusun yarısında da sıtma hastalığı mevcuttu. 12 Genç Cumhuriyetin 10 Engin Kurt, “Savaşların Sonuçlarını Etkileyen Salgın Hastalıklar” (2010) 18, Türki- ye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 113–119. 11 Erhan Uysal, “Sırada Virüs Salgınları mı Var?” (Kocaeli Barış Gazetesi, 31 Janu- ary 2020) https://www.kocaelibarisgazetesi.com/sirada-virus-salginlari-mi-var- makale,61577.html E.T. 24.03.2020. 12 Hilal Özkaya, “Fight against Contagious Diseases during the Period of the Repub- lic” (2016) 2 0, Türkiye Aile Hekimliği Dergis i, 77.