Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

104 Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısı ve Mahkemelerin Bilgi ve Belge ... and laws. Accordingly, there are four exceptions: information and documents accusing the person from whom documents are reques- ted, documents whose content includes state secrets, documents held by the National Intelligence Agency and documents belonging to specific individuals. Pursuant to Article 332 of the Criminal Pro- cedure Law No. 5271, not giving the requested document without an exceptional situation may constitute the crime of misconduct in public office. Keywords: Power to Request Knowledge and Document, Nemo Tenetur Principle, State Secrets, Crime of Misconduct in Pub- lic Office GİRİŞ Basit şüphe ile başlayan ceza muhakemesi süreci, maddi gerçeğe ulaşılması ile sona ermektedir. Bu sebeple 5271 sayılı Ceza Muhake- mesi Kanunu’nun (=CMK) 160. maddesinde, Cumhuriyet savcısının ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davası açmaya yer olup olmadığına ka- rar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlayacağı ifade edilmiştir. Bu gerçeğin araştırılmasında şüphelinin gerek lehine gerek- se de aleyhine delillerin toplanarak muhafaza altına alınması gerek- mektedir. Toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturması halinde Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenleyecek- tedir. Bu iddianamenin kabulüyle başlayacak kovuşturma aşamasında kural olarak istem üzerine mahkeme de delil toplayabilecektir (CMK m. 177). Dolayısıyla Türk ceza hukukunda delil toplama yetkisi, Cum- huriyet savcısı ve mahkemeye aittir. Bu deliller, koruma tedbirleri ile elde edilebileceği gibi Cumhuriyet savcısı veya mahkemenin delili elinde bulunduran kişi ve kurumlardan istemesi yoluyla da toplana- bilmektedir. Deliller ise esas itibarıyla beyan, belge ve belirti delili ola- rak üçe ayrılmaktadır. 1 Bu çalışmanın konusunu da Cumhuriyet savcı- sı ve mahkemenin kişi ve kurumların ellerinde bulunan somut davaya ilişkin belgeleri isteme yetkisi oluşturmaktadır. Anayasa’nın 38. maddesinde vücut bulan nemo tenetur ilkesi ge- reği hiç kimse kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarını suçlayan bir 1 Nurullah Kunter, Feridun Yenisey, Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Ola- rak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Bası, Beta Yay., İstanbul, 2010, no. 86.2; Veli Özer Özbek, Koray Doğan, Pınar Bacaksız, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Seçkin Yay., 2019, s. 605.