Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

106 Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısı ve Mahkemelerin Bilgi ve Belge ... belge isteme yetkisi verilmiştir. Tapu müdürlüklerinden somut ola- ya ilişkin taşınmaz kayıtlarının veya kamu bankalarından ya da Mali Suçları Araştırma Kurulundan (MASAK) şüpheliye ilişkin gelir gider tablolarının istenmesi bu kapsamdadır. 5271 sayılı CMK’nın “Bilgi verme” başlıklı 332. maddesinde, 161. maddeye göre daha kapsamlı bir düzenleme yer almaktadır. 3 Buna göre bir adli soruşturma ya da kovuşturma sırasında Cumhuriyet sav- cısı, hâkim veya mahkeme tarafından yazılı olarak istenilen bilgilerin, bilgiyi isteyen süjeye/makama 4 temin edilmesi gerekmektedir. Bu maddenin genel olarak 161. maddeyi kapsadığı söylenebilir, zira 332. maddede her ne kadar “soruşturma ve kovuşturma sırasında” şek- linde bir ifade kullanılmış ise de Cumhuriyet savcısının bu yetkisinin soruşturma ile sınırlı olduğu; “kovuşturma sırasında” ifadesi ile kas- tedilenin mahkemenin yetkisi olduğu kabul edilmelidir. Cumhuriyet savcısı 332. madde kapsamında bilgi isteme yetkisini kullanırken, 161. maddeden farklı olarak, istemini yazılı olarak yapması gerekmektedir. CMK’nın 161 ve 332. maddeleri arasında iki temel fark bulunmaktadır. İlk temel fark; CMK’nın 332. maddesinde, bilgi ve belge isteye- bilecekler arasında hâkim ve mahkemenin de sayılmış olmasıdır. Bu kapsamda ilk belirtilmesi gereken husus, söz konusu hâkim ve mahke- menin, sulh ceza hâkimi ve ceza mahkemesi olduğudur. Zira konunun CMK’da düzenlenmesinin ötesinde bilginin, suçların “soruşturma ve kovuşturma sırasında” isteneceği belirtilmiştir. Gerçekten Yargıtay’a konu olan bir olayda bilgi isteyen makamın asliye hukuk mahkeme- si olması dolayısıyla konunun, 332. madde özelinde değerlendirile- meyeceği ortaya konulmuştur. 5 Öte yandan maddede, mahkemenin 3 CMK m. 332/1: “Suçların soruşturma ve kovuşturması sırasında Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından yazılı olarak istenilen bilgilere on gün içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde istenen bilgilerin verilmesi imkânsız ise, sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebileceği aynı süre içinde bildirilir.” 4 Soruşturma evresinde süjelerden (Cumhuriyet savcısı gibi) bahsedilmekteyken; kovuşturma evresinde ise makamlardan (iddia makamı, savunma makamı gibi) söz edilmektedir. 5 “CMK’nın 332. maddesinde “suçların soruşturma ve kovuşturması sırasında C. Savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından” istenilen bilgilere cevap verilmemesi halinin 5237 sayılı TCK’nın 257. maddesine aykırılık oluşturacağının öngörülme- si, somut olayda bilgi isteyen makamın Yatağan Asliye Hukuk Mahkemesi olması hususları nazara alındığında sanığa yüklenen suçun oluşmayacağı...” 5. CD, E.