Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

115 TBB Dergisi 2020 (151) Bilal OSMANOĞLU başkanına 31 sırrın niteliğini takdir etme yetkisi tanındığı anlaşılmak- tadır. 32 1412 sayılı CMUK’taki idareye yetki veren düzenlemenin yeni kanuna alınmaması CMK m. 47 ve 125 ile ortaya konan yaklaşımı des- tekler niteliktedir. Sonuç olarak bir belgenin, devlet sırrı niteliğinde olup olmadığına karar verecek merci ceza mahkemesidir. 33 Kanaatimizce hapis cezasının alt sınırı ister 5 yılın altında ister 5 yılın üstünde olsun herhangi bir suça ilişkin olarak ceza mahkemesi tarafından istenilen bir belgenin, her halükârda mahkemeye gönderil- mesi gerekmektedir. Mahkeme, ilk olarak bu belgenin içeriğini, devlet sırrı niteliğinde olup olmadığına anlamak için ve bu amaçla sınırlı ola- rak incelemelidir. İçeriğin devlet sırrı niteliğinde olmadığına kanaat getirilmesi halinde zaten bir sorun yoktur. Ancak mahkeme, içeriğin devlet sırrına ilişkin olduğu kanaatine varırsa; hapis cezasının alt sınırı 5 yılın altında ise belgeyi daha fazla incelemeden geri göndermeli ya da imha etmeli, 5 yıl veya daha fazla ise bu belgedeki suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgileri tutanağa kaydettirmelidir. Bel- geyi gönderecek olan kişi veya merci, söz konusu belgenin devlet sırrı niteliğindeki bilgileri taşıdığını düşünüyorsa; belgenin, bu niteliğini gösterir bir işaret taşıyan kapalı bir zarfta gönderilmesi isabetli olacak- tır. Ayrıca belgenin neden devlet sırrı niteliğindeki bilgileri taşıdığı da açıklanmalıdır. Belgeyi isteyen süje, Cumhuriyet savcısı ise devlet sırrı niteliğin- deki bilgileri taşıdığı düşünülen belgenin gönderilmemesi gerekmek- tedir. Zira Kanun’da Cumhuriyet savcısına, bir belgenin devlet sırrı niteliğinde bilgiler içerip içermediğini belirleme şeklinde bir yetki ta- nınmadığı gibi, bu nitelikli bilgileri içeren bir belgeyi inceleme veya ilgili kısımları iddianameye yazma yönünde bir imkân da tanınma- mıştır. 34 Ancak bu halde Cumhuriyet savcısının istem yazısına cevap 31 Söz konusu Cumhurbaşkanının, halihazırda görevde olan Cumhurbaşkanı oldu- ğu, görev süresini tamamlamış Cumhurbaşkanlarının, sırrın niteliğini takdir etme yetkisi olmadığı belirtilmelidir. Bkz. Öztürk ve diğ., Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yay., 2019, s. 308. 32 CMK m. 47/4: Cumhurbaşkanının tanıklığı söz konusu olduğunda sırrın niteliği- ni ve mahkemeye bildirilmesi hususunu kendisi takdir eder”. 33 Benzer yönde bkz. Süheyl Donay, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Beta Basım Yay., İstanbul, 2009, s. 67. Devlet sırrı içeren bilgilere ilişkin tanıklıkta, bilginin devlet sırrı niteliğinde olduğunu kimin belirleyeceği hususunda benzer yönde bkz. Öztürk ve diğ., s. 307; Taner, s. 416. 34 Devlet sırrı niteliğindeki bilgilere ilişkin bilgilerin mahkemeden gizlenemeyece-