Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

127 TBB Dergisi 2020 (151) Bilal OSMANOĞLU ten ibarettir. Sonuç olarak CMKm. 332 kapsamında bilgi ve belge veren kişilerin kamu görevlisi olmadıkları kanaatindeyim. Aksi halde sadece ceza muhakemesinde CMK’nın 332. maddesi kapsamında değil, hukuk muhakemesindeki 77 de dâhil her türlü hâkim ve mahkeme isteminin yerine getirilmesini kamu görevi olarak nitelendirmek gerekecektir. 5271 sayılı CMK m. 161/5’te özellikle görevi kötüye kullanma su- çundan bahsedilmemiş yalnızca yargılama usulüne ilişkin bazı husus- lar belirtilmiştir. 78 Zira madde, yalnızca kamu personel rejimi tabi olan kişilere, Cumhuriyet savcısı tarafından istenilen bilgi ve belgeyi verme yükümlülüğü getirmektedir. Dolayısıyla kamu görevlilerin, görevleri- ni yerine getirmemelerinden doğan ceza sorumluluklarına ilişkin ge- nel bir düzenleme (TCK m. 257) bulunduğu için m. 161/5’te ayrıca bu suç tipinden söz edilmesine gerek bulunmamaktadır. Fıkrada Cumhu- riyet savcılarının sözlü veya yazılı istem ve emirlerini yapmakta kötü- ye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk âmir ve memurları hakkın- da Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılacağı ifade edilmiştir. Buna göre bu kolluk amir ve memurlar hakkında bir soruşturma şartı olan izin aranmayacaktır. Fıkranın devamında ayrıca vali ve kaymakamlar hakkında 4483 sayılı Kanun hükümleri, en üst dereceli kolluk amirleri hakkında ise hakimlerin görevlerinden dolayı tabi oldukları yargılama usulünün uygulanacağı düzenlenmiştir. Fakültesi Dergisi , C. X, Sa. 3-4, 2006, s. 316-320 (273-345). 77 6100 sayılı HMK m. 221: “(1) Mahkeme, üçüncü kişi veya kurumun elinde bu- lunan bir belgenin taraflarca ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu olduğuna karar verirse, bu belgenin ibrazını emreder. (2) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen herkes, elindeki belgeyi ibraz etmek; bel- geyi ibraz edememesi hâlinde ise bunun sebebini delilleri ile birlikte açıklamak zorundadır. Mahkeme yapılan açıklamayı yeterli görmezse, bu kimseyi tanık ola- rak dinleyebilir. (3) Belgeyi ibraz zorunda olanlar, tanıklıktan çekinmeye ilişkin hükümlere göre, belgeyi ibrazdan veya bu konudaki tanıklıktan çekinebilirler. Belgeyi ibraz veya bu konuda tanıklık yapmak zorunda olanlar hakkında, tanıklara ilişkin hükümler uygulanır”. 78 CMK m. 161/5: “Kanun tarafından kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden istenen adliye ile ilgili görev veya işlerde kötüye kullanma veya ih- malleri görülen kamu görevlileri ile Cumhuriyet savcılarının sözlü veya yazılı is- tem ve emirlerini yapmakta kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk âmir ve memurları hakkında Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılır. Vali ve kaymakamlar hakkında 2.12.1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri, en üst dereceli kolluk amirleri hakkında ise, hâkimlerin görevlerinden dolayı tâbi olduk- ları yargılama usulü uygulanır”.