Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

142 Yüksek Yargı Organlarının Kararlarına Uygulanan Kısmi Erişim Engelinin İdare Hukuku ... 1924 AY döneminde bu kez Divanı Muhasebat adıyla Anayasa’da yer alan (m. 100) 2 ve sonrasında hem 1961 AY döneminde (m. 127) 3 hem de 1982 AY döneminde Anayasa metni içinde yer verilen ancak halen yüksekmahkeme olup olmadığı konusunda tartışmalar olan Sayıştay’a da bir parantez açmak gerekmektedir. AY m. 160’ta Sayıştay’ın görev ve yetkileri şu şekilde düzenlenmiştir: “Sayıştay, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumları- nın bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağla- ma işlerini yapmakla görevlidir. Sayıştay’ın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayısıyla idari yargı yoluna başvurulamaz”. Hükümde geçen “… Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) adı- na” ifadesi, yine Anayasa’nın başka bir hükmü olan 9. maddesinde geçen “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahke- melerce kullanılır” hükmü ile birlikte değerlendirildiğinde Sayıştay’ın Türk milleti adına değil meclis adına denetim yaptığı ve dolayısıyla bir yüksek yargı organı olmadığı düşünülse de TBMM de milletin seçtiği temsilcilerden müteşekkil olduğuna göre, bu bakış açısının çok sağ- lam temellere oturmadığı söylenebilir. Bunun yanında Sayıştay 1982 Anayasası’nda her ne kadar “Yargı” bölümünde yer alsa da “Yüksek Mahkemeler” başlığı taşıyan II numaralı kısımda yer almaması, bir yüksek yargı organı olmayan Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) ile aynı bölümde yer alması, sistematik yoruma göre Sayıştay’ın yüksek dığı için Sayıştay’ın da bu Anayasa’da yüksek mahkeme olarak nitelendirilme- si söz konusu değildir. Ancak Sayıştay, Anayasayla değilse de kuruluş Kanunu ile kendisine verilen yargı yetkisini kullanmıştır. Bilgi için bkz. Burcu Sevinçler, “Sayıştay’ın Anayasal Konumu ve Yargı Fonksiyonu”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Dan. Ha- san Tahsin Fendoğlu, Ankara, 2018, s. 11. 2 1924 AY m. 100: “Büyük Millet Meclisine merbut ve Devletin varidat ve masari- fatını kanunu mahsusuna tevfikan murakabe ile mükellef bir Divanı Muhasebat müessestir”. (Büyük Millet Meclisine bağlı ve Devletin gelirlerini ve giderlerini özel kanuna göre denetlemekle görevli bir Sayıştay kurulur.) 3 1961 AY m. 127: “Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve gider- leri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, de- netleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir”.