Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

147 TBB Dergisi 2020 (151) Murat Buğra TAHTALI • Devlet sırrına ilişkin bilgi ve belgeler, (m. 16) • Ülkenin ekonomik çıkarlarına ilişkin bilgi ve belgeler, (m. 17) • İstihbarata ilişkin bilgi ve belgeler, 14 (m. 18) • İdari soruşturmaya ilişkin bilgi ve belgeler, (m. 19) • Adli soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin bilgi ve belgeler, (m. 20) • Özel hayatın gizliliği, 15 (m. 21) • Haberleşmenin gizliliği (m. 22) • Ticari sır niteliğinde olan bilgi ve belgeler, (m. 23) • Kurum içi düzenlemeler 16 , (m. 25) • Tavsiye ve mütalaa talepleri, (m. 27) olarak sıralanabilir. Görüldüğü gibi, bilgi edinme hakkı AY m. 74/3’te düzenlenmiş ve bu maddede bu kurala herhangi bir istisna (sınırlama) getirilmemiştir. Bilgi edinme hakkı Anayasa’da güvence altına alınan bir temel hak ve özgürlük olduğuna göre, bu hakkın sınırlanması da Anayasa’nın 13. maddesindeki koşulların varlığı ile mümkündür. 17 Bahsi geçen maddede geçen “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksı- zın yalnızca Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriye- 14 15. maddeye benzer bir düzenleme 18. maddede de getirilmiş ve istihbarata iliş- kin belgeler kural olarak bilgi edinme kanunu kapsamı dışında olmasına karşın, bu belgeler; kişinin çalışma hayatını ve meslek onurunu zedeleyecek nitelikteyse buna ilişkin belgelerin de bilgi edinme kapsamında olacağını düzenlemiştir. 15 Özel hayatın gizliliğini ilgilendiren bilgiler kural olarak kanun kapsamı dışında bırakılmış olmakla beraber, maddenin ikinci fıkrasında, kamu yararının gerektir- diği hâllerde, kişisel bilgi veya belgelerin, kurum ve kuruluşlar tarafından, ilgili kişiye en az yedi gün önceden haber verilerek yazılı rızası alınmak koşuluyla açık- lanabileceği yönünde bu kurala bir istisna getirilmiştir. 16 Kurum içi düzenlemeler kural olarak bilgi edinme kanun kapsamı dışında olmak- la birlikte, 15. ve 18. maddeye benzer bir şekilde bu düzenlemelerden etkilenen çalışanların talepleri kanun kapsamına alınmıştır. Başka bir deyişle kurum içi dü- zenlemelerden, kurumda çalışanların çalışma hayatını etkileyecek olanlar da bilgi edinme hakkı kapsamında yanıtlanması gereken hususlar olarak düzenlenmiştir. 17 Sami Sezai Ural, Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Bireysel Başvuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013, s. 73.