Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

207 TBB Dergisi 2020 (151) Tuğçe ARSLANPINAR TAT B. Alacaklı ile Borçlu Menfaatine Hizmet Etmesi Kural olarak tarafların tasarrufuyla gerçekleşen satış işlemine, icra dairesi tarafından kendiliğinden yapılabilecek satışın istisna ge- tirdiğini söylemek yanlış olmaz. 20 Ancak icra dairesinin satış kararını kendiliğinden alarak satış işlemi yapabilmesi her durumda mümkün olmaz. Bu sebeple tarafların tasarrufuna ilişkin geçerli olan ilkenin çok geniş bir istinası olduğundan bahsedilemez. Nitekim icra dairesi kendiliğinden satış yetkisini yalnız kıymeti hızla düşen ve muhafaza masrafları fazla olan malların haczedilmiş olması halinde kullanabilir. Haczedilen mallar kıymetleri hızla düşmediği veya muhafaza masraf- ları fazla olmadığı takdirde icra dairesi tarafından kendiliğinden satı- şa konu edilemez. İcra dairesinin bu yetkisi aynı zamanda satış talep etmeyen alacaklı ve borçlunun menfaatlerini korumak bakımından önem taşır. 21 Zira kıymeti hızla düşen ve muhafaza masrafları fazla olan malların satışı çabuk bir şekilde yapılarak hem alacaklının alaca- ğının tamamına veya bir bölümüne kavuşması sağlanır hem de mal- ların değerinin altında satışı engellenerek borçlunun borcunun tama- mının veya bir kısmının ödenmesi sağlanır. Kıymeti hızla düşen ya da muhafaza masrafları fazla olan malların satışı alacaklı veya borçlunun tasarrufuna bırakıldığı takdirde, paraya çevirme işlemlerinin zaman alabilmesi muhtemel olduğundan, satış yapmak suretiyle elde edile- cek menfaat, ihtiyaçlara hiç veya gereği gibi cevap verebilecek nitelikte olmama tehlikesini taşıyabilir. C. Her Zaman Başvurulmasının Taşıdığı Anlam İcra dairesi tarafından kendiliğinden yapılan satış aynı zamanda süre bakımından da taraf tasarrufuna bir istisna getirmektedir. İcra da- iresi bu satışı her zaman yapabilir (İİK m.113/2). Buradaki her zaman ifadesinin nasıl yorumlanacağı sorusu akla gelebilir. Öncelikle icra da- iresinin kendiliğinden satış işlemini yapabilmesi için malların hacze- 20 İcra ve İflas Kanunu m.113/2’nin icra organlarının kendiliğinden harekete geçtiği bir hal olduğuna ve icra organlarının kendiliğinden harekete geçtiği diğer hallere ilişkin bkz. Özekes, Temel Haklar, s.75. 21 Pınar Çiftçi, İcra Hukukunda Menfaat Dengesi (Menfaat Dengesi), Adalet Yayıne- vi, Ankara, 2010, s.314.