Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

232 İcra Dairesi Tarafından Vaktinden Evvel Satış İcra dairesi tarafından kendiliğinden vaktinden evvel satış yapıla- bilmesi için malın kıymetinin hızla düşmesi veya muhafaza masrafla- rının fazla olması gerekir. Kıymeti hızla düşmeyen ve muhafaza mas- rafları fazla olmayan malların kendiliğinden satışı mümkün olmaz. Kıymeti hızla düşen ve muhafaza masrafları fazla olan malların kendiliğinden, vaktinden önce satışını yapacak olan icra dairesi, taki- bin yapıldığı yer icra dairesi olup istinabe halinde bu durum değişebi- lir. Satış için masrafların karşılanması ise öncelikle hazine tarafından sağlanmalıdır. Satış usulü bakımından ise, malların niteliği gereği hızlı satış yapılması gerektiğinden pazarlık suretiyle satış yolu seçilmelidir. İcra dairesinin kendiliğinden vaktinden önce gerçekleştirebileceği sa- tış, icra dairesi tarafından yapılması gereken birçok işlemi içinde ba- rındırdığından, bu işlemlere karşı menfaati olan ilgililer tarafından şikâyet yoluna başvurulabilir. Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takiplerde icra dairesinin ken- diliğinden ve süresinden önce satış yapması İcra ve İflâs Kanunu m.150/g ile mümkün kılınmış olmakla birlikte bu yol, ipoteğin çev- rilmesi yoluyla takiplere konu olacak malın taşınmaz olması sebebiyle uygulanamaz. Taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla takiplerde ise İİK m.113/2’nin uygulanmasına engel bir durum olmamakla bir- likte uygulamada rehin hakkının kıymeti hızla düşen veya muhafaza masrafları fazla olan bir mal üzerinde tesis edilmesi pek mümkün gö- rünmemektedir. Kıymeti süratle düşen ve muhafazası masraflı olan bir malın hac- zinde istihkak iddiasının söz konusu olması halinde, bu mallar bakı- mından takibin ertelenmesine karar verilmişse kanun gereği her ne kadar icra dairesince kendiliğinden satış yapılamasa da mahkeme ta- rafından bu yönde bir karar verilerek satışın mümkün kılınması hem takibin tarafları hem de istihkak iddiasında bulunan üçüncü kişinin menfaati için yerinde olur. İcra ve İflâs Kanunu’nun istihkak davasına ilişkin hükümleri arasına bu yönde istisnai bir hüküm getirerek taraf menfaatleri bakımından kendiliğinden satışı mümkün kılmanın yerin- de olacağını düşünmekteyiz. İflâs bakımından öncelikle iflâs talebiyle mahkemeye başvuruldu- ğunda, İİK m.159 gereğince ticaret mahkemesi her tür tedbire karar ve- rebileceğinden, borçluya ait kıymeti hızla düşen ve muhafaza masrafı