Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

BASIN YOLUYLA KİŞİLİK HAKKININ İHLALİNİN TESPİTİNDE KULLANILAN YARGITAY VE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ ÖLÇÜTLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ REVIEW OF THE CRITERIA APPLIED BY TURKISH COURT OF CASSATION AND BY THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS IN CASES OF BREACH OF PERSONALITY RIGHTS VIA MEDIA Ferhat CANBOLAT* Günhan GÖNÜL KOŞAR** Özet: Demokratik toplumlarda, haber verme suretiyle toplu- mun bilinçlendirilmesi, kamuoyunun oluşturulması, siyasal iktidar üzerindeki denetimin sağlanması için basın özgürlüğü elzem rol oy- namaktadır. Basın özgürlüğü, haiz olduğu önem ve çağdaş dünya tarafından demokratik rejimin vazgeçilmez bir unsuru sayılması ve gerçekleşmesi ve korunması için özen gösterilen önemli bir özgürlük alanı olması nedeniyle uluslararası toplum tarafından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile tanınmış ve koruma altına alınmıştır. AİHS’nin taraf devletler tarafından ihlalinde görevli makam olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de ifade özgürlüğünü demokratik toplumların ilerlemesi ve her ferdin gelişimi için temel koşullardan biri olarak ni- telendirmektedir. Basın özgürlüğünün sınırını kişilik hakkının ihlali oluşturur. Ki- şilik hakkının kapsamına giren başlıca kişisel değerler, kişinin hayatı, sağlığı, vücut bütünlüğü, şeref ve haysiyeti, özel ve sır alanları, adı, resim ve sesidir. Basın özgürlüğünden söz edilemeyip basın yoluy- la kişilik hakkı ihlalinin hangi durumlarda gerçekleştiğini belirlemek o kadar kolay değildir; zira bu flu bir alandır. Bu nedenle basın öz- gürlüğü ile kişilik hakkının karşı karşıya geldiği pek çok durum yargı kararlarına konu olmuş; gerek Yargıtay gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu hallerde dengenin ne yönde ve hangi koşullarla ku- rulacağına ilişkin içtihat geliştirmişlerdir. İşbu çalışmanın konusunu geniş anlamda basın yoluyla kişilik hakkının ihlalinin tespitinde kulla- nılan Yargıtay ve AİHM’in içtihatlarında yer alan ölçütlerin değerlen- dirilmesi oluşturmaktadır. * Doç. Dr., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: 0000-0003-2894-7119 ** Arş. Gör. Dr., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: 0000-0002-2695-6954, Makalenin Gönderim Tarihi: 20.06.2020, Kabul Tarihi: 20.06.2020