Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

262 Basın Yoluyla Kişilik Hakkının İhlalinin Tespitinde Kullanılan Yargıtay ve Avrupa İnsan Hakları ... ya da vermek serbestliğini de kapsar”. Bu nedenle basın özgürlüğü kapsamına sadece yazılı iletişim araçları değil aynı zamanda görsel ve işitsel iletişim araçları da girmektedir. 3 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (“AİHS”) en temel ve en önemli hükümlerinden biri olan 10. maddesinde “Herkes ifade özgür- lüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamumakamlarının müdahalesi olmak- sızın ve ülke sınırları gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve de verme özgürlüğünü de kapsar”. denilmektedir. İfade özgürlüğü ve yukarıda açıklandığı üzere bunun bir uzantısı olan basın özgürlüğü, haiz olduğu önem ve çağdaş dünya tarafından de- mokratik rejimin vazgeçilmez bir unsuru sayılması ve gerçekleşmesi ve korunması için özen gösterilen önemli bir özgürlük alanı olması ne- deniyle 4 uluslararası toplum tarafından bu suretle tanınmış ve koruma altına alınmıştır. AİHS’nin taraf devletler tarafından ihlalinde görevli makam olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de ifade özgürlüğünü demokratik toplumların ilerlemesi ve her ferdin gelişimi için temel ko- şullardan biri olarak nitelendirmektedir. 5 Basın özgürlüğü, Anayasa ve ülkemizin de taraf olduğu AİHS’nin yanı sıra 1. maddesinde basın özgürlüğünü ve bu özgürlüğün kulla- nımını düzenlemek amacıyla çıkarıldığı ifade edilen 5187 sayılı Basın Kanunu 6 ile de koruma altına alınmıştır. Basına hasredilen bu anayasal ve uluslararası güvence, basının görevi, etkisi ve bunlar dolayısı ile sahip olduğu öneminden ileri gel- mektedir. Zira basın, toplumun bilinçlenmesi için gerçekleri objektif biçimde yansıtmak suretiyle haber vermek, toplumu ilgilendiren ko- nularda kamuoyunun oluşması için çeşitli tartışmaları açmak, eleştiri yapmak siyasal iktidarın denetlenmesini ile eleştirilmesini ve sosyo- 3 Özel, Medya, s. 44. 4 Mirjam Teitler, Der rechtskräftig verurteilte Straftäter und seine Persönlichkeits- rechte im Spannungsfeld zwischen öffentlichem Informationsinteresse, Persön- lichkeitsschutz und Kommerz, Zürcher Studien zum Privatrecht Band/Nr. 205, Zürih 2008, s. 57 vd.; Safa Reisoğlu, “Basın Özgürlüğü ve Kişilik Haklarının Ko- runması”, Prof. Dr. Turgut Akıntürk’e Armağan, İstanbul 2008, s. 295. 5 İlgili kararlar için bkz. Özcan Özbey, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , Mayıs 2013, S. 106, (s. 41-92) s. 45, dn. 8. 6 5187 sayılı Basın Kanunu, 26.6.2004 tarih ve 25504 sayılı Resmi Gazete ’de yayım- lanarak yürürlüğe girmiştir.