Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

304 Biyoteknoloji Hukukunun Temel Konuları GİRİŞ Günümüzde bireysel ve toplumsal yaşama yön veren, insan ha- yatında ciddi değişikliklere neden olan yeni gelişmelere tanık olmak- tayız. Bu gelişmeler sosyal hayata birçok yenilik ve fayda sunmakla birlikte, birtakım problemleri de beraberinde getirmektedir. Problem- lerin çözümünde bir süredir uygulanagelen yerleşik metotlar ve klasik argümanlar sınırlı şekilde çözüm sunmakta, bir yerden sonra toplum ihtiyaçlarına cevap verememekte ve yetersiz kalabilmektedir. 21. yüzyılın ilk çeyreği için biyoteknoloji uygulamaları, birey ve toplum hayatına, daha önce karşılaşılmamış ve geleceği kestirileme- yen yeniliklerle birlikte birçok heyecan ve endişeleri de beraberinde getirmektedir. Bu gelişmeler doğrultusunda ileriki dönemler için fark- lı eğilimlerin, hassasiyetlerin, sosyal sorunların ve yeni meslekler ile uzmanlık alanlarının ortaya çıkacağı rahatlıkla söylenebilir. Yine bu doğrultuda farklı hukuki ihtilafların doğacağı ve yeni yasal düzenle- melerin yapılacağı öngörülmektedir. İlgilendiği birçok farklı disiplin göz önünde bulundurulduğunda münhasır bir disiplin olarak nitelendirilebilecek “Biyoteknoloji Huku- ku”, güncel tıp bilimi ve sürekli gelişen biyoteknoloji doğrultusunda aslında multidisipliner bir hukuk dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. 1 Özellikle genetik alanındaki keşiflerle 1970’lerden beridir konuşulage- len biyoteknolojinin hukuki yönü, 2 gerek akademik ve gerekse ticari hayatta, güncel biyoteknoloji uygulamaları ve tartışılan sonuçları ile önem verilen bir konu haline gelmiştir. I. Biyoteknoloji Biyoteknoloji hukukunun çalışma alanının belirlenmesinde biyo- teknolojinin ne ifade ettiğinin ve uygulama alanlarının neler olduğu- 1 Multidisipliner; farklı disiplinlerin iş bölümü ile bir arada fakat bütünün fark- lı parçaları olarak yer almasını ifade ederken, interdisipliner; kavramı bunların birlikte ve etkileşim içinde yer almasını ifade etmektedir. (Prof. Dr. Gün Güler Akdoğan, 29. Türkiye Sağlık Bilimleri Enstitüleri Toplantısı, ‘İnterdisipliner ve Multidisipliner Lisansüstü Programlar, 13-14 Nisan 2017 Bezmialem Üniversitesi, İstanbul’) Biyoteknoloji hukuku için farklı başlıklar altında oldukça çeşitli iş bölü- mü ve değerlendirmeler söz konusu olduğundan multidisipliner karakterin öne çıktığı söylenebilir. 2 Legal Career Path, “What is Biotechnology Law?”, https://legalcareerpath. com/what-is-biotechnology-law/ (erişim: 24.01.2020)