Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

342 Sözleşme İlişkilerinin Kurulmasında ve Borç İlişkilerinde Üçüncü Kişi Bu istisna ile alacak muvazaalı bir sözleşmeye dayandığı için as- lında doğmamış olsa bile, alacağın üçüncü kişiye devri hüküm ifade etmektedir. 46 Maddenin uygulanabilmesi için her şeyden önce üçüncü kişinin alacağı geçerli bir şekilde devralmış olması ve bu devrin yazılı bir şekilde yapılmış olması gerekir. Üçüncü kişinin alacağı bahsi geçen yazılı borç tanımasına güvenerek devraldığı durumda genellikle orta- ya çıkan yazılı belgeye bağlanmış olan soyut borç tanımasıdır. (TBK m. 18) Ancak hükmün uygulanabilmesi için borç tanımasının sebepten soyut olması yönünde bir şart da ayrıca bulunmamaktadır. 47 Diğer yandan alacağın varlığına inanan üçüncü kişinin iyiniyeti, alacağın muvazaalı olduğunu bilmemesi veya bilmesi gerekmemesi- ni ifade eder (TMK m. 3). Hüküm, alacağı devralan kişinin mutlaka üçüncü bir kişi olmasını ister bu sebeple alacaklının mirasçıları üçün- cü kişi sayılmaz. 48 Ayrıca, üçüncü kişinin devirden sonra durumu öğ- renmiş olması da iyi niyetini ortadan kaldırmayacaktır, çünkü önemli olan kişinin iyiniyetinin devir anındaki varlığıdır. İsviçre Federal Mahkemesi, beyaza imza atılarak devredilen borç senedinin doldurularak üçüncü kişiye alacak devri yapılmasında TBK m. 19/II’nin mehazı İBK m. 18/II hükmünü kıyasen uygulayarak, se- nedi devreden kişinin alacağı devralan üçüncü kişiye karşı sorumlu olacağı sonucuna ulaşmıştır. 49 Şüphesiz ki taraflar muvazaaya üçüncü kişilere zarar vermek için başvurmuşlar ve üçüncü kişinin de bu du- rumdan bir zararı doğmuş ise, ortaya çıkan zarar bakımından tazmi- nat talebi her zaman mümkündür. 50 yapılamaz. Eren, s. 404 46 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 252, 253; Oğuzman/Öz, C. II, s. 575. 47 Oğuzman/Öz’e göre, TBK m. 18 uyarınca soyut borç tanıması bu tanımanın hu- kuki sebebi geçersiz olsa bile hüküm doğuracağı için, bu tanımadan doğan alacak geçerli bir devre konu olabilir. Bu özel durumda alacak hakkı hukuki sebepten soyut olarak doğurduğu için, söz konusu alacağı devralan kimse temel ilişkinin geçersizliğini bilse bile devir geçerlidir. Oğuzman/Öz, C.II, s. 576. Bu tür alacak- ların geçerli sayılıp sadece bir sebepsiz zenginleşme oluşturabilecekleri TBK m. 82/2 hükmünde açıkça belirtilmiştir. Oğuzman/Öz, C.I, s. 657. 48 Eren, s. 405. 49 Oğuzman/Öz, C.II, s. 575; ATF 88 II 422; JdT 1963 I 248. 50 Engel, s. 223 vd.; Tercier, s. 115 vd.; Benedict Winiger, Commentaire Romand, Code Des Obligations I, Art. 18, Basel, 2003, s. 81 vd.; s. Turhan Esener, Türk Hu- susi Hukukunda Muvazaalı Muameleler, Ankara, 1956, s. 129; Oğuzman/Öz, C.I, 127 vd.; Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı, C. I, s. 347 vd.; Eren, s. 404 vd.; Kılıçoğlu, s. 233 vd.