Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

357 TBB Dergisi 2020 (151) Derya ATEŞ şinin belli bir davranışta bulunacağını taahhüt etmesi, tek taraflı ola- rak üçüncü kişinin edimini vaat etmesi ile birlikte de borç doğabilir. (TBK m. 128) Fiili üstlenilen üçüncü kişi sözleşmenin tarafları arasın- da olmadığından hukuki ilişkinin dışında kalır. Üçüncü kişinin bu sözleşmeden dolayı bir hak kazanması ya da borç altına girmesi ise söz konusu değildir. Üçüncü kişinin ediminden bağımsız olarak borç oluştuğundan, üçüncü kişinin fiilini üstlenen bu edimi yerine getir- mekle değil edimin yerine getirilmemesi üzerine doğacak müspet za- rarı gidermekle yükümlüdür. Üçüncü kişinin fiili üstlenene karşı bir taahhüdü ya da taraflar arası bir sözleşme ilişkisi yok ise rücu imkânı vekâletsiz iş görme ya da sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ay- rıca değerlendirilebilir. İfanın taraflarca üçüncü bir kişiye yapılmasının kararlaştırıldığı üçüncü kişi yararına sözleşmelerde de yine üçüncü kişi sözleşmeden doğan alacak hakkından yararlanan kişi olmakla birlikte sözleşmenin yapılmasına taraf olarak katılmaz. Üçüncü kişinin vaat edenden ifayı talep hakkı bulunup bulunmamasına göre tam veya eksik üçüncü kişi yararına sözleşme ilişkisi kurulabilir. Tam üçüncü kişi yararına sözleş- meler bu yönü ile borç ilişkilerinin nispiliği ilkesine de istisna oluştu- rur. Sözleşme ilişkisinden doğan borçların ihlali durumunda üçüncü kişi sözleşmenin tarafı olmadığından yine vaat ettirene karşı bir hak veya yetkiye sahip değildir. Buna karşılık tam üçüncü kişi yararına sözleşmelerde üçüncü kişinin ifayı talep etmesi ve talep hakkına bağlı olarak da üçüncü kişinin borcun ifa edilmemesi üzerine uğrayacağı zararın tazminini talep etmesi de mümkündür. Kaynakça Kitaplar Akipek Jale/Akıntürk, Turgut/Ateş Derya, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2019. Akyol Şener, Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, İstanbul, 1976. Akyol Şener, Türk Medeni Hukukunda Temsil, İstanbul, 2009. (Kısaltılmış: Temsil) Antalya Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, II, III, İstanbul, 2018. Barlas Nami, Türk Hukuk sisteminde Banka Teminat Mektupları, İstanbul, 1986. Bucher Eugen, Schweizerisches Obligationenrech Allgemeiner Teil, Zürich, 1988. Droin Jean, La Représentation İndirecte En Droit Suisse, Genève, 1956. Du Pasquier Silvia T., Commentaire Romand, Code Des Obligations I, Art. 110-113, Basel, 2003, s. 652-684.