Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

374 Kırılganlık Kavramı ve Özerklik Değeri Işığında Devletin Sorumluluğu sosyal olarak oluşturulmuş bedenler olmamızdan kaynaklandığını ve başkalarına bağlı varlıklar olmamızın, bu bağları kaybetme korkusu- nu taşımamıza, bu bağlar vesilesiyle başkalarına maruz kalmamıza ve hatta bu maruziyet yüzünden şiddete uğrama riski taşımamıza sebep olduğuna dikkat çeker. 67 İlişkileri ön planda tutmak, bu ilişkiler vesilesiyle oluşan kırılgan- lıkları da görmeyi kolaylaştırır. İlişkiler ağının merkezinde yer alan kı- rılgan insan yaklaşımı da ahlaki yükümlülüklere ve adaletin gerektir- diklerine ilişkin bir temel teşkil eder. Kısacası, kırılganlığın etik temeli hem derinleşmiş etik sorunları görmek hem de ilişkide bulunduğu- muz diğer insanlara karşı sorumluluklarımızı temellendirmek açısın- dan ortaya çıkmaktadır ve ihtimam etiği ve onu temel alan ilişkisel özerklik yaklaşımı bu temellendirmeye daha uygun bir teorik zemin sunmaktadır. IV. Kırılgan Özerk Birey ve Devletin Sorumluluğu Kırılgan özne ve özerklik ilişkisi, devletin sorumluluğuna dair da birtakım hususları gerektirmektedir. Kırılganlık ve devletin sorum- luluğunu özellikle Fineman vurgulamaktadır. Fineman’a göre kırıl- ganlığa duyarlı bir devlet hem yasa yapmada hem de uygulamada, kaçınılmaz eşitsizliğin sonucu olan ilişkileri veya konumları gözeten, evrensel kırılganlık ve insanlar arası bağımlılığı tanıyan ve sosyal ada- letin gereklerini yerine getiren bir devlet olmalıdır. 68 Dolayısıyla kırıl- ganlık karşısında devletin sorumluluğu başlıca sosyal adalet ve eşitlik ilkeleri bağlamında ele alınabilir. Öncelikle, sosyal politikaların kırılganlıkla ilişkilendirilmesi, kı- rılganlığın sosyal adalete katkılarını ortaya koymaktadır. İnsana dair kırılganlığın ve bağımlılığın tanınması üzerine inşa edilen kırılganlık teorisi, sosyal adaleti gözetirken hukuki kurumları ve ilişkileri neden dikkate almamız gerektiğini de aydınlatmaktadır. 69 Örneğin zihinsel engellilerin kendine özgü kırılganlığını görmek, yaşadıkları spesi- fik hak ihlallerini belirlemek ve buna ilişkin çözüm önerileri bulmak 67 Judith Butler, Precarious Life: The Powers of Mourning and Violence, New York: Verso, 2004, s. 20. 68 Fineman, 2017, s. 149. 69 Fineman, 2019, s. 367.