Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151.Sayı

66 Uzlaştırma Sürecinde Suça Sürüklenen Çocuklara İlişkin Bazı Sorun ve Değerlendirmeler çocukların kusur yeteneğinin olmadığını kabul ederek ceza sorum- luluklarının bulunmadığını düzenlemiştir. Birinci grup yaş küçükle- ri kapsamına giren suça sürüklenen çocuklar hakkında kovuşturma yapılması yasaklanmıştır. Dolayısıyla bu çocukların işlemiş oldukları suçlar açısından, Yargıtay’ın da kabul ettiği üzere uzlaştırma sürecinin işletilebilmesi mümkün değildir. 13 Bu çocuklar hakkında soruşturma işlemleri sınırlı olarak yapılabilir olup, bu işlemlerin de Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yapılması gereklidir (ÇKK m.15). Cumhuri- yet savcısı ceza sorumluluğu bulunmayan çocuklar hakkında kovuş- turmaya yer olmadığına dair karar verecek olup ancak gerek TCK m.31/1’de gerekse ÇKK m.15/3’de 14 düzenlendiği üzere suça sürük- lenen çocuk hakkında tedbir uygulanmasını hâkimden talep edebile- cektir. 15 TCK m.31/2’de düzenlenen ve ikinci grup yaş küçükleri olarak adlandırılan; fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmuş olup da on beş yaşını doldurmamış olan çocukların işlediği fiilin hukukî anlam ehliyetinin olmadığının kabulü konusunda çaba göstermesi beklenmektedir. BMÇHDS m.40/3-a: “Ceza Yasasını ihlal konusunda asgari bir yaş sınırı belirle- yerek, bu yaş sınırının altındaki çocuğun ceza ehliyetinin olmadığının kabulü”. 13 Veli Özer Özbek, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Kurumu’nun 6763 sayılı Kanun Hükümleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Ceza Hukuku Dergisi , C.11(32), 2016, s.10; Mahmut Koca/İlhan Üzülmez, Ceza Hukuku Genel Hüküm- ler, Ankara, 2019, s.318; Berrin Akbulut/Murat Aksan, Ceza Muhakemesi Hu- kukunda Uzlaştırma, Ankara, 2019, s.106-107; Nuri Berkay Özgenç, “Türk Hu- kukunda Suça Sürüklenen ve Suç Mağduru Çocuklarda Uzlaşma”, Legal Hukuk Dergisi , 2015, C.1(145), s.51; “Uzlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için her şeyden önce fiilin ‘soruşturulabilir’ veya ‘kovuşturulabilir’ olması zorunludur. Fiilin soruşturulabilir ve kovuşturulabilir olmasından maksat, fiilin ceza kovuş- turmasına tabi olması, yani muhakeme (soruşturma ve kovuşturma) şartlarının bulunmasıdır. Bir fiilin soruşturulabilir olması, uzlaşma hükümlerinin uygulana- bilmesi için tek başına yeterli değildir. Ayrıca, failin cezalandırılabilir olması, yani kusurunu ortadan kaldıran nedenlerin bulunmaması da gereklidir. Failin yaşı- nın küçüklüğü, sağır ve dilsizlik, akıl hastalığı gibi nedenlerle kusur yeteneğinin bulunmadığı hallerde faile ceza verilemez. Uzlaşma güvenlik tedbirlerinin değil, ceza sorumluluğunun alternatifidir. Bu nedenle bu kişilere karşı güvenlik tedbiri uygulanabilir ise de ceza verilemediğinden, uzlaşma hükümlerinin uygulanması mümkün bulunmadığından…”, 8.CD, 2017/13852 E., 2018/1956 K., 26/02/2018. 14 ÇKK m.15/3: “Cumhuriyet savcısı soruşturma sırasında gerekli görüldüğün- de çocuk hakkında koruyucu ve destekleyici tedbirlerin uygulanmasını çocuk hâkiminden isteyebilir.” 15 Özbek, s.10; Koca/Üzülmez, s.319; Meral Ekici Şahin/Kürşat Yemenici, “6763 sa- yılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler Işığında Ceza Muhakemesi Hukukunda Uz- laştırma”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , C.13(1), 2018, s.461; Özgenç, s.51.