Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

111 TBB Dergisi 2021 (152) Çiğdem YAZICI İnceleme konumuz ise borcun taksitle ödenmesi sözleşmesinden farklı olarak alacaklının rızası aranmaksızın İcra ve İflâs Kanunu’nun 111. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında öngörülen koşullara uygun olarak tek taraflı irade beyanı ile sonuç doğuran, borçlunun icra dai- resine taksitle ödeme taahhüdünde bulunulmasıdır. 5 Bu durum “ borç- lunun kanuni taksit hakkı ” 6 ya da “ borçlunun yasal hakkı” 7 olarak da ifade edilmektedir. 8 Borcun taksitle ödemesi taahhüdünün koşulları ilgili hükümde tek tek belirlenmiştir. 9 Hacizden sonra borcun taksitle öden- mesinin hüküm ve koşulları mehaz İsviçre İcra ve İflâs Kanunu’nun 123. maddesinden oldukça farklı şekilde düzenlenmiştir. 10 olarak dü- zenlenmiştir. Bu çalışmada borcun taksitle ödenmesi taahhüdünün hukukî niteliği, koşulları, icra takibine etkisi ve sonuçları incelenirken yeri geldikçe farklıklara değinilecek ve çözüm önerileri getirilirken mehaz kanundaki düzenlemeler de dikkate alınacaktır. 5 Timuçin Muşul, İcra ve İflâs Hukuku, C.II, Ankara 2013, s. 1050-1051; İbrahim Aşık, İcra Sözleşmeleri, Ankara 2006, s. 105. “Taksitlendirme sözleşmesiyle öde- meyi ikiye ayırmak gerekir. Birincisi İİK’nın 111. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında düzenlenen borçlunun yasal hakkından doğan taksitlendirme, ikincisi ise, ala- caklının kabulüne bağlı olan taksit sözleşmesi ile yapılan taksitlendirmedir.” 12. HD, 27.01.2015, 27245/1961 (Kazancı İçtihat Bankası). Aynı yönde diğer kararlar için bkz.: 12. HD, 22.09.2011, 730/16467; 12. HD, 16.09.2013, 16675/28537; 12. HD, 14.11.2013, 26128/35959; 12. HD, 05.06.2014, 13516/16338 (Kararlar için bkz: Lex- pera). 6 Talih Uyar/Alper Uyar/Cüneyt Uyar, İcra ve İflas Kanunu Şerhi, C.II, 3. Baskı, Ankara 2014, s.2126. 7 Yıldırım/Deren Yıldırım, s. 215. Bu maddeye göre kararlaştırılan ödeme taahhü- dünde alacaklının onayına gerek bulunmayıp, borçlunun bu hakkı Kanun’dan kaynaklandığından, uygulamada “yasal taksit hakkı’’ olarak da adlandırılmakta- dır.’’ YCGK, 5.3.2002, 7-54/178, (Kazancı İçtihat Bankası). Aynı yönde bkz. YCGK, 22.01.2002, 294/1 (Kazancı İçtihat Bankası). 8 Yelda Uzel, “İcra Takiplerinde Borcun Taksitle Ödenmesi”, MİHDER, S.8, 2007, s. 714. 9 Bu çalışmada m. 111 f. 1 ve 2’de düzenlenen koşullara göre hacizden sonra borcun taksitle ödenmesini diğer ihtimallerden ayırmak için borcun taksitle ödenmesi ta- ahhüdü ifadesinin kullanılması tercih edilmiştir. 10 Özel hukukumuzun temellerini oluşturan Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu’mu- zun alındı ğ ı İsviçre İcra ve İflâs Kanunu’ndan (SchKG, Gesetz für Schuldbetrei- bung und Konkurs) yararlanmanın daha doğru olacağı görünüşünün hâkim gel- mesi, İsviçre İcra ve İflâs Kanunu Türkçe’ye çevrilerek pek az değişiklikle 18 Nisan 1929’da kabul edilerek 1424 sayılı Kanun olarak ortaya çıkmıştır. Ancak sonradan 1424 sayılı Kanun, ülke gerçeklerine uygun olmayan hükümleri ve ekonomik buhranın da etkisiyle yerini yeni ve halen yürürlükte olan 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’na bırakmıştır. Bilge Umar, İcra ve İflâs Hukukunun Tarihi Gelişmesi ve Genel Teorisi, İzmir 1963, s.136-137; Ejder Yılmaz, “Dünden Bugüne İcra ve İflâs Kanunumuz”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 3-4, Yıl 2003, s.10-11. Bu nedenle İsviçre İcra ve İflâs Kanunu mehaz olarak esas alınmıştır.