Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

5 TBB Dergisi 2021 (152) Mehmet Zülfü ÖNER Ayrımcılık yasağının pratiğe geçmesi ve bu kapsamda cinsel yöne- lime karşı ayrımcı uygulamaların önlenmesinde ceza hukuku araçla- rının kullanılması gerekliliği, birçok ülkede kabul görmektedir. Cinsel yönelimin suç kapsamına alınıp alınmayacağı elbette her ülkenin suç ve ceza siyasetini tespit eden kanun koyucusunun takdirindedir. An- cak, TCK’nın 122. maddesinde 2014 yılında yapılan değişiklerle günü- müz modern hukuk sistemlerinin birçoğunda benimsenen koruyucu ve özgürlükçü anlayışın terkedilerek önceki duruma göre daha sınırlı ve daraltıcı bir düzenleme yapılmış olması, birçok eleştiriyi berabe- rinde getirmektedir. Çalışmanın konusu, cinsel yönelimin ayrımcılık suçu kapsamına alınıp alınmaması sorunu olup, bu yöndeki analizlere geçmeden önce ayrımcılık yasağı kavramı ve kavramın Türk huku- kundaki yerine değinmek uygun olacaktır. 2. Ayrımcılık Yasağı Kavramı Sözlük anlamı itibariyle ayrımcı olma durumunu ifade eden ay- rımcılık kavramı 5 , hukuki olarak bir kişinin sahip olduğu cinsiyet, dil, din, renk, ırk ya da etnik köken gibi herhangi bir nitelik nedeniyle di- ğerlerine nazaran farklı hukuki durum veya muameleye tabi tutulması olarak tanımlanabilir. 6 Uluslararası hukukta çoğunlukla azınlık hakla- rının korunmasında gündeme gelen ayrımcılık yasağı kavramı, bugün genel bir hukuk ilkesi ve temel bir hak olarak anlaşılmaktadır. Kişileri devletin muhtemel keyfi muamelelerine karşı koruyan, de- mokrasi ve hukuk devletinin önemli unsurlarından birisi olan ayrım- cılık yasağı, uzun süren tarihsel gelişiminin bir sonucu olarak ulusal ve uluslararası düzeyde hukuki metinlere ve düzenlemelere konu ol- muştur. Bu itibarla, ayrımcılık yasağı gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde bireylere tanınan hak ve özgürlüklerin ayrım yapılmaksızın herkese uygulanmasının bir garantisi olarak değerlendirilebilir. Ayrımcılık, kendisini değişik şekillerde gösterebilmektedir. Sınırı olmamakla birlikte, tarihsel olarak en sık şekilde rastlanan türü cinsi- 5 Bkz. https://sozluk.gov.tr/?kelime=ayr%C4%B1m%C4%B1nda%20olmak, (e.t. 21.05.2020). 6 Ulaş Karan, ‘‘Türk Hukukunda Ayrımcılık Yasağı ve Türk Ceza Kanunu’nun 122. maddesinin Uygulanabilirliği’’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , Sayı 73, 2007, s.149.; Zeynep İspir, ‘‘Bir İnsan Hakları Sorunu Olarak Cinsiyete Dayalı Ekonomik Ay- rımcılık’’, Ankara Barosu Dergisi , 2016/3, s.165 vd.