Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

118 Hacizden Sonra Borcun Taksitle Ödenmesi Taahhüdü (İcra ve İflâs Kanunu m. 111) imkânına sahip olması, taraflar arasındaki menfaat dengesini borçlu lehine bozmuş olacağından kabul edilemez. Borcun tamamını karşıla- yacak miktarda malın haczedilip haczedilmediğinin tespiti edilmesi ve bu tespitin yapılmasında da haciz esnasındaki kıymet takdiri esas alınmalıdır. 29 Taşınırlar bakımından kıymet takdiri kural olarak haciz esnasında gerçekleşir. 30 Buna karşın taşınmazlarda kıymet takdiri iki aşamada söz konusu olmaktadır. Bunlardan birincisi haciz aşamasın- da, ikincisi ise satış aşamasında yapılmaktadır. Borcun taksitle öden- mesi taahhüdü satış talebinden sonra gerçekleştirilemeyeceği için, taşınmazlar bakımından da hacze bağlı bir icra takip işlemi niteliğin- deki kıymet takdiri esas alınacaktır. 31 Haciz esnasında kıymet takdiri yapılmamış ise, borçlununun taksitle ödeme taahhüdünde bulunması üzerine icra memurunun bu eksikliği tamamlayarak haczin takip ko- nusu borcu karşılayıp karşılamadığını değerlendirmesi gerekir. 32 Bu değerlendirmenin yapılmasında üçüncü kişiler lehine konulan takyi- datların, bilhassa ipoteklerin de dikkate alınması gerekir. Haczin satış isteme yetkisi vermesi için takibin kesinleşmesi gerektiğinden, 33 borçlu tarafından geçici haciz ya da ihtiyati haciz aşa- masında yapılan borcun taksitle ödenmesi teklifi ancak alacaklının kabulü halinde bir taksitle ödeme sözleşmesi olarak kabul edilebilir. 34 Nitekim Yargıtay da ihtiyati haciz aşamasında yapılan ödeme taahhü- dünün ihlâl edilmesi ile ilgili değerlendirmede aynı sonuca varmıştır. 35 29 Haciz esnasında kıymet takdiri ile satış talebinden sonraki kıymet takdiri hakkın- da detaylı bilgi için bkz. Nilüfer Boran Güneysu, İcra Hukukunda Taşınmazların Kıymet Takdiri, Ankara 2020, s. 139-149. Şükran Akgün, Haczin Hukuki Niteliği, İstanbul 2020, s. 272. 30 Haciz tutanağında haczedilen mallar ile takdir edilen kıymetlerinin yer alması gerektiğinden (m. 102/1 ve ayrıca İcra ve İflâs Kanunu Yön. m. 41/1) haciz ve kıy- met takdiri aynı anda gerçekleşmektedir. (Mert Namlı, İcra Hukukunda Taşınmaz Malların Haczi ve Paraya Çevrilmesi, İstanbul 2019, s. 163-169; Boran Güneysu, s. 137.) Ancak uygulamada genellikle haciz işleminden ayrı olarak ve hacizden sonra kıymet takdiri yaptırılmaktadır. (Namlı, s. 183). 31 Boran Güneysu, s. 63. 32 “Takip dosyasında sadece 923 ada 4 parsel sayılı taşınmaza haciz konulduğuna göre, taşınmaz üzerinde 3. kişiler lehine konulan takyidatlar da dikkate alınıp, taşınmaz haczinin takip konusu borcu karşılayıp karşılamadığı (İİK’nın 111/2. maddesi) konusunda keşif yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi” 12. HD, 27.10.2015, 22395/26099 (Lexpera). 33 Kuru, El Kitabı, s. 615. 34 Üstündağ, s. 242; Muşul, C.II, s. 1052. 35 “İcra emri tebliğinin zorunluluğu karşısında, icra kefili olan sanığın kendisine icra