Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

9 TBB Dergisi 2021 (152) Mehmet Zülfü ÖNER eşitlik ve ayrımcılık yasağını değerlendiren Anayasa Mahkemesi, iki hususa vurgu yapmaktadır. Mahkeme, ilk olarak aynı hukuksal du- rumda olan kişilerin aynı kurallara bağlı tutulacağının zorunluluk olduğunu belirtmektedir. İkinci olarak, haklı bir neden varsa değişik hukuksal durumda olanların farklı kurallara bağlı tutulmasının eşitlik ilkesine bir aykırılık oluşturmayacağını, dolayısıyla ayrımcılık sayıl- mayacağını belirtmektedir. 20 3. Türk Hukukunda Ayrımcılık Yasağı Yukarıda açıklanacağı üzere, ülkemiz, ayrımcılık yasağına yer ve- ren pek çok uluslararası metin ve sözleşmeye taraf olmuş ve bu hukuki metinleri onaylayarak iç hukuk kuralı haline getirmiştir. Bu sözleşme- lerden en önemlileri; Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Söz- leşmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Her Türlü Irk Ayrımcılığı- nın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslara- rası Sözleşmesidir. Türk hukukunda, ayrımcılık yasağına ilişkin bu uluslararası sözleşmelere taraf olarak katılmak yanında, ulusal düzeyde de çeşit- li düzenlemeler yapılmıştır. 1924 21 ve 1961 Anayasası’nda 22 yer alan hükümler dahil olmak üzere uzun bir süreden beri çıkarılan birçok kanunla doğrudan veya dolaylı olarak ayrımcılığın yasaklanmasını sağlamaya çalışılmıştır. 1982 tarihli Anayasa’mızın ‘Kanun önünde eşitlik’ başlıklı 10. mad- desi “ Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mez- hep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadın- 20 Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararlarında eşitlik ve ayrımcılık yasağı konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. Sibel İnceoğlu, “Türk Anaya- sa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Eşitlik ve Ay- rımcılık Yasağı”, Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi , S.4, 2006, s.45-61.; Simay Doğmuş, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin X - Türkiye Kararı (Baş- vuru No: 24626/09) Hakkında Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , C. 20, S. 1, 2018, s.351-396.; Gözler, s.180.; Karan, s.153. 21 1924 Anayasası’nın 69. maddesi “Türkler kanun karşısında eşittirler ve ayrıksız kanuna uymak ödevindedir. Her türlü kişi, sınıf, aile ve kişi ayrıcalıkları kaldırıl- mıştır ve yasaktır” hükmünü içermektedir. 22 1961 Anayasası’nın 12. maddesinde “Herkes, dil, ırk, cinsiyet, siyasi, düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz” hükmü bulunmaktadır.