Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

156 İcra Hukukunda Derece Namına Satış Talep Etme tılan malın tutarı vezneye girinceye kadar hacze iştirak edilebilmesi ise “zaman şartı” olarak ifade edilmektedir. Bu iki şarttan başka “öncelik” ve “belgelendirme” şartları da aranmaktadır. Esasen son iki şart birbi- rini tamamlar niteliktedir. Bazı kimselere, borçluyla olan ilişkileri ve alacaklarının nitelikleri sebebiyle bir cebri icra prosedürü başlatmaksızın ilk hacze iştirak etme imkânı tanınmıştır (İİK m. 101). İlk hacze aynı dereceden takipsiz işti- rak 38 , satılan malın bedeli vezneye girinceye kadar mümkündür. Hacze takipli veya takipsiz iştirakten başka, ihtiyati haczin 39 ke- sin hacze iştirakinde özel bir düzenleme öngörülmüştür. Borçluya ait malvarlığının ihtiyaten haczedilmesinden sonra ve kesin hacze dönüş- meden, başka bir alacaklı tarafından haczedilmişse ihtiyati haciz sahi- bi alacaklı İcra ve İflâs Kanunu m. 100’deki şartların varlığı ile 40 ken- diliğinden ve geçici olarak bu hacze iştirak edebilir (İİK m. 268/1, c. 1). 41 Hacze iştirakin geçici olması sebebiyle, ihtiyati haczin kaldırılması veya hükümsüz kalması hâlinde geçici iştirak de ortadan kalkacaktır. 42 Bununla birlikte malvarlığı üzerinde bir rehin hakkı tesis edilmiş ise, bu rehinden önce konulmuş olan ihtiyati veya kesin hacze iştirak hiçbir alacak için -kamu alacağı dahil- 43 kabul edilmemiştir (İİK m. 268/1, c. 2). 38 Ayrıntılı bilgi için, bkz. Ejder Yılmaz, “Hacze Takipsiz Katılma (Hacze İmtiyazlı İştirak)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXXI S. 1-4 (361-394), s. 361 vd.; Akcan, s. 197 vd. 39 Ayrıntılı bilgi için, bkz. Deynekli/Kısa, s. 23 vd. 40 İhtiyati haczin iştirakinde İcra ve İflâs Kanunu m. 100’deki şartların aranmaması gerektiğine ilişkin, bkz. Berkin, s. 268; Postacıoğlu/Altay, s. 518. 41 Bu düzenleme, ihtiyati haczin henüz kesin hacze dönüşmediği durumlarda uygu- lama alanı bulur. İhtiyati haciz kesin hacze dönüştükten sonra, başka bir alacaklı- nın hacze iştirak talebi ancak m. 100’de belirtilen usûlü dairesinde gerçekleşebilir (Kuru, İcra-İflas, s. 277). İhtiyati haczi kesin haciz halini alan alacaklı, önceki kesin hacze m. 100 uyarınca iştirak edebilir (Yılmaz, Takipli Katılma, s. 303 vd.; Akcan, s. 102; Adnan Deynekli, “Sıra Cetveli ile İlgili Sorunlar”, Bankacılar Dergisi , S. 67, 2008, s. 34; Nedim Meriç, Türk-İsviçre Hukukunda Paylaştırma Kuralları ve Sıra Cetveline Müracaat Yolları, Yetkin, Ankara 2015, s. 132). 42 Üstündağ, s. 231; Kuru, İcra-İflas, s. 477; Akcan, s. 97; Deynekli, s. 32. 43 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun m. 21/1’e 30.03.2006 tarihinde eklenen hükümle, “genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, re- sim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizler için” İcra ve İflâs Ka- nunu m. 268/1, c. 2’nin uygulanmayacağı düzenlenmiştir. 6183 sayılı Kanun m. 21’de sayılan alacakların, malvarlığının üzerinde rehin varsa bu rehinden önceki ihtiyati veya kesin hacizlere iştirak imkânı verilmek amaçlanmaktadır.